Πάνω στη ραχοκοκαλιά της ορεινής Ελλάδας, στα όρια της Ηπείρου με τη δυτική Μακεδονία, απλώνεται μια σκληρή και απρόσιτη περιοχή που όμως κρύβει στους κόρφους της φιλόξενα χωριά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εφαλτήριο για εξορμήσεις σε τούτη την εντυπωσιακή ορεινή γη.
· Ασφάλτινες, μα και «ειδικές διαδρομές» σε δάση απάτητα.
· Αλπικά λιβάδια και άγριες κορφές.
· Μικρά χωριά, φιλόξενοι άνθρωποι.
· Εύκολη πρόσβαση μέσω Εγνατίας.
Οι πρώτες εντυπώσεις: Ως αφετηρία μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα χωριά Κρανιά και Μικρολίβαδο Γρεβενών. Το πρώτο βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα Γρεβενών – Μετσόβου και το δεύτερο προσεγγίζεται εύκολα μέσω ασφάλτινης παράκαμψης.
Το κεφαλοχώρι Κρανιά κτισμένο σε ύψος 1000 μέτρων, παλαιότερα υπήρξε σημαντικός σταθμός για τα καραβάνια που εκτελούσαν τις μεταφορές και το εμπόριο μεταξύ Ηπείρου, Θεσσαλίας και 0Μακεδονίας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στα μέσα του 19ου αιώνα, η Κρανιά είχε μέχρι και 2000 κατοίκους και περισσότερα από 300 σπίτια. Λίγο έξω από το χωριό (ανηφορίζοντας προς Μέτσοβο) θα δείτε δεξιά τον ασφαλτοστρωμένο πλέον δρόμο που καταλήγει μετά από 9 ευχάριστα χιλιόμετρα στο Μικρολίβαδο.
Αρχιτεκτονικά το χωριό δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Παρόλα αυτά αξίζει να αναζητήσετε στις παρυφές του τον παραδοσιακό νερόμυλο-νεροτριβή που τα καλοκαίρια λειτουργεί κανονικά συνεχίζοντας να παρέχει στους κατοίκους τις υπηρεσίες του. Η Λαβανίτσα- το παλιό όνομά του - ήταν ένα από τα Κουπατσοχώρια. Έτσι λεγόταν το σύνολο των ημιορεινών κοινοτήτων της περιοχής που αναπτύχθηκαν ως ενδιάμεσοι εμπορικοί σύνδεσμοι των βλαχοχωρίων της Πίνδου με τις κωμοπόλεις της Μακεδονίας. Τα χωριά αυτά γνώρισαν ιδιαίτερη ανάπτυξη κυρίως κατά τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα, καθώς οι κάτοικοί τους μετέφεραν με τα καραβάνια τους τα προϊόντα των ορεσίβιων Βλάχων κτηνοτρόφων στα αστικά κέντρα της πεδιάδας.
Το Μικρολίβαδο σκορπά τις αραιές γειτονιές του σε ύψος 850 μέτρων στην άκρη της κατάφυτης μικροσκοπικής κοιλάδας του Βενέτικου ποταμού. Παλαιοτέρα είχε περίπου 300 μόνιμους κατοίκους, ενώ σήμερα μόλις πενήντα ξεχειμωνιάζουν εδώ.
Πρέπει να ξέρετε: Η ευρύτερη περιοχή που παρουσιάζουμε είναι κατάστικτη από μικρά και μεγαλύτερα πέτρινα παραδοσιακά γεφύρια (περισσότερα από 17). Αυτά τα μικρά τεχνικά θαύματα όρθωσαν με θαυμαστό τρόπο οι παλιοί τεχνίτες κυρίως τον 17 τον 18 και 19 αιώνα. Εκτός από του Σπανού και του Αζίζ Αγά που τα παρουσιάζουμε, υπάρχουν δεκάδες ακόμη μικρότερα, ή μεγαλύτερα που θα προτείναμε να επισκεφθείτε. Οι κατατοπιστικές ταμπέλες βοηθούν για να τα εντοπίσετε και συνήθως δεν θα χρειάζεται να ξεστρατίζετε από την πορεία σας, παρα μόνο λίγα χιλιόμετρα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τα δυο γεφύρια της Κρανιάς, του Σταμπέκη και του Ματσαγκάνη, το γεφύρι του Κηπουριού λίγο πριν το μεγάλο γεφύρι του Σπανού και το γεφύρι της Καστανιάς κοντά στο Τρίκωμο, σε μικρή απόσταση από το μεγαλόπρεπο γεφύρι του Αζίζ Αγά.
Οι περιηγήσεις
Μέτσοβο - Γρεβενά: Ο δρόμος που συνδέει το Μέτσοβο με τα Γρεβενά είναι αρκετά πολυσύχναστος με κίνηση κυρίως από βαριά οχήματα και φορτηγά. Παράλληλα όμως, διασχίζει μερικά από τα πλέον ενδιαφέροντα τοπία της βόρειας Ελλάδας. Εξορμώντας από το Μέτσοβο με σύντομη παράκαμψη θα φθάσετε στην τεχνητή λίμνη Πηγών Αώου που βρίσκεται σε ύψος 1600 μέτρων, περίκλειστη από βουνά.
Ολοκληρώνοντας το γύρο της λίμνης θα πέσετε και πάλι στον οδικό άξονα Μετσόβου - Γρεβενών. Στη συνέχεια θα κατηφορίσετε προς το χωριό Μηλιά, ονομαστό κάποτε για τους ξυλογλύπτες του και θα συνεχίσετε για Κρανιά, Κηπουριό όπου βρίσκεται το φημισμένο πεντάτοξο γεφύρι του Σπανού, το οποίο δρασκελίζει την κοίτη του ποταμού Βενέτικου. Ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, το γεφύρι του Σπανού έχει μήκος 84 μέτρα, μέγιστο ύψος 10.50 μ. και πάρ όλα τα χρονάκια του, ακόμα καλά κρατιέται. Αξίζει μία ολιγόλεπτη στάση για να το θαυμάσετε από κοντά. Δυστυχώς ο γύρω χώρος καθώς είναι ατημέλητος και βρώμικος δεν ταιριάζει με αυτό το ξεχωριστό αρχιτεκτονικό μνημείο.
Μικρολίβαδο – Μοναχίτι: (10 χλμ. χωματόδρομος): Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαδρομή σε δρόμο χαλικοστρωμένο που μπορεί να πραγματοποιηθεί με προσοχή ακόμη και το χειμώνα. Από το Μοναχίτι ξεκινά ο καλός ασφάλτινος δρόμος που κατηφορίζει εύκολα προς τα Γρεβενά, αφού βέβαια περάσει από το Τρίκωμο όπου αξίζει να αναζητήσετε το μεγαλόπρεπο μονότοξο γεφύρι του Αζίζ Αγά (κτίσμα του 1777). Θα το βρείτε λίγο έξω από το χωριό (υπάρχουν σχετικές κατατοπιστικές πινακίδες).
Μικρολίβαδο -Περιβόλι - Βάλια Κάλντα (αποκλειστικά off road): Απίστευτη δασική διαδρομή, στο μεγαλύτερο μέρος της σε χώμα, που διασχίζει πυκνόφυτα δάση οξιάς και μαύρων πεύκων. Ως την εκκλησία του Αγ. Νικολάου, πάνω στον οδικό άξονα (ασφάλτινο πια) Περιβολιού – Γρεβενών θα διανύσετε 16 χιλιόμετρα σε πορεία παράλληλη με τα γρήγορα νερά του ορεινού ρέματος του Ασπροπόταμου, ο οποίος κυλά στο βάθος στενής και απόκρημνης χαράδρας.
Φτάνοντας στον Άγιο Νικόλαο θα συνεχίσετε για Περιβόλι όπου θα αναζητήσετε το δασικό δρόμο που οδηγεί στην καρδιά της Βάλια Κάλντα. Αν δεν χορτάσατε πέτρες και χώμα, υπάρχει μια σαφώς δυσκολότερη διαδρομή που θα σας βγάλει από τη Βάλια Κάλντα μετά από 17 χιλιόμετρα έντονα ανηφορικής πορείας στο δρόμο Μετσόβου – Γρεβενών, περίπου στο ύψος του χωριού Μηλιά.
Εφόσον έχετε αποφασίσει να περιηγηθείτε στους δαιδαλώδεις χωματόδρομους, φρόνιμο- αν όχι απαραίτητο- είναι να προμηθευτείτε ένα καλό χάρτη κλίμακας 1/50.000 της περιοχής από τα καταστήματα του Μετσόβου ή των Γρεβενών.
Ακόμη να θυμίσουμε ότι μέσα στα όρια του Εθνικού Δρυμού απαγορεύονται η κατασκήνωση, το άναμα φωτιάς, η περισυλλογή φυτών και λουλουδιών, όπως επίσης αρκετές ακόμη δραστηριότητες.
Η καλύτερη εποχή: Το χειμώνα, λόγω υψομέτρου οι περισσότερες από τις προτεινόμενες διαδρομές είναι κλειστές. Από το Μάιο και μέχρι τα μέσα Ιουνίου οι δασικοί δρόμοι είναι ιδανικοί για περιηγήσεις σε ανοιξιάτικα τοπία, χωρίς πολύ… σκόνη.
Χρήσιμα τηλέφωνα
Πληροφορίες για τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα, τηλ. 24620-85253, 74222.
Νοσοκομείο Γρεβενών 24620-74100.
Τροχαία Γρεβενών 24620-22941.
Διεύθυνση Δασών 24620-24546.
Τα Γρεβενά απέχουν από την Αθήνα 425 χλμ. και θα έρθετε μέσω Δομοκού - Καρδίτσας - Τρικάλων - Καλαμπάκας. Από τη Θεσ/νίκη θα πρέπει να διανύσετε 185 εύκολα χιλιόμετρα, όλα στην Εγνατία οδό. Απο την πρωτεύουσα του νομού ως το Μικρολίβαδο να υπολογίσετε 40 χιλιόμετρα.
Βενζινάδικα: Στα ορεινά του νομού, πρατήριο βενζίνης θα βρείτε στο Κηπουριό και την Κρανιά.
Που θα μείνετε
Μικρολίβαδο: Ξενώνας «Μικρολίβαδο» με μεγάλα ευρύχωρα δωμάτια εξοπλισμένα με κουζινάκι. Όλα τα δωμάτια έχουν δική τους βεράντα και βλέπουν το χωριό και το δάσος τηλ. 24620-25688.
Περιβόλι: Το ξενοδοχείο «Valia Calda» σε ύψωμα έξω από το χωριό στις υπώρειες του δάσους, τηλ. 24620-82020 και ο ξενώνας «Αρκουδόρεμα» τηλ. 24620-81467.
Κρανιά: Νοικιαζόμενα δωμάτια «Caza Calda» τηλ. 24620-86288, «Πίνδος resort» με έξι ανεξάρτητες διώροφες βίλες τηλ. 24620 – 86200 και το ολοκαίνουργιο «Λα Μοάρα» (σημαίνει νερόμυλος στα βλάχικα) κτισμένο σε υψόμετρο 1150 μέτρων είναι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και διαθέτη ανάμεσα στα άλλα εστιατόριο και καφετερία τηλ. 24620-86401 και Κιν. : 6978 440814 υπεύθυνος κος Στάμος Ευθύμιος.
Που θα φάτε: Στο Μικρολίβαδο ο ξενώνας διαθέτει εστιατόριο όπου σερβίρονται παραδοσιακά πιάτα και σπιτικές πίτες. Στην Κρανιά λόγω περάσματος θα έχετε περισσότερες επιλογές για φαγητό και καφέ, ακόμη και τις καθημερινές εξαιρετικό είναι το εστιατόριο του ξενοδοχείου «Λα Μοάρα» και «Πινδος ρεσόρτ». Σε όλα τα υπόλοιπα χωριά υπάρχουν ψησταριές που δουλεύουν μόνο τα Σαββατοκύριακα ενώ καθημερινά το καλοκαίρι.
Περιπέτειες με ασφάλεια: Γραφείο Οικοτουρισμού Γρεβενών «Οverland»: Το τοπικό γραφείο οικοτουρισμού εξορμά στην Πίνδο προσφέροντας στιγμές δράσης και περιήγησης στα αξιόλογα οικοσυστήματα της ευρύτερης περιοχής. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλ. 24620-85032.
Β«ΞολοΟΟΞ½ΞΏΟΒ» ΟΟΞΏ ΟΞ―ΟΟ ΞΊΞ¬ΞΈΞΉΟΞΌΞ±! ΞΞ¬Ξ½Ξ΅ΞΉΟ ΟΞΏ αμάξι ΟΞΏΟ
Β«Οαγίδα ΞΈΞ±Ξ½Ξ¬ΟΞΏΟ
Β»;