Πώς μπορούν κάποιοι κατασκευαστές να αντιγράφουν άλλους χωρίς πρόβλημα;
Πολλές φορές βλέπουμε νέες μοτοσυκλέτες και λέμε «Μα αυτό είναι το τάδε σε άλλο χρώμα», ή «είναι ίδιο με το τάδε απλά σε λιγότερα κυβικά». Ακόμα και αν οι ομοιότητες δεν είναι εξωτερικές, πολλές φορές θα βρούμε κινητήρες που είναι ολόιδιοι με κάποιο παλαιότερο μοντέλο άλλου κατασκευαστή. Πώς επιτρέπεται λοιπόν αυτό;
Με αφορμή το Ducasu DK400, που είναι μια πιστή αντιγραφή της Ducati Supersport 950 της εποχής 2017-2021 ρίχνουμε μια ματιά στο πώς κάποιοι κατασκευαστές καταφέρνουν να «ξεφεύγουν» με κάποιες τέτοιες κινήσεις. Οι μεγάλοι κατασκευαστές απλά αδιαφορούν για το θέμα; Ή δεν μπορούν να αντιδράσουν;
Κινητήρας
Ο πιο πολυαντεγραμμένος κινητήρας είναι ο δικύλινδρος εν σειρά 500cc της Honda, που βγήκε στην παραγωγή το 2013, ο οποίος εμφανισιακά είναι πολύ χαρακτηριστικός και έτσι είναι πιο εύκολο να εντοπίσει κανείς ένα πιστό αντίγραφο. Πώς το επιτρέπει η Honda αυτό;
Ένας κινητήρας με πιστόνι που κινείται παλινδρομικά δεν μπορεί πλέον να πατενταριστεί, καθώς δεν θεωρείται νέα τεχνολογία. Το ίδιο ισχύει και για οποιονδήποτε συγκεκριμένο λόγο συμπίεσης. Έτσι, ενώ μια αντιγραφή μπορεί να "βγάζει μάτι", δεν υπάρχει κάποιο πάτημα με βάση ευρεσιτεχνία, ώστε η Honda και η κάθε Honda να μπορεί να κινηθεί νομικά.
Μόνο μια νέα, ειδική τεχνική λύση μπορεί να πατενταριστεί, όπως έχουμε δει τελευταία με τον μεταβλητό χρονισμό βαλβίδων από τη Suzuki ή την Piaggio.
Ακόμα όμως και αν κάποιος πατεντάρει οποιοδήποτε σύστημα, μετά από 20 χρόνια η προστασία του διπλώματος ευρεσιτεχνίας λήγει, επιτρέποντας σε όποιον θέλει να το χρησιμοποιήσει.
Σχεδίαση
Εδώ τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα. Βλέπουμε πάρα πολλές φορές κοινά σημεία σχεδιασμού ανάμεσα σε μοτοσυκλέτες διαφόρων κατασκευαστών, αλλά τι μπορούν όντως να προστατεύσουν οι κατασκευαστές σε αυτή την περίπτωση;
Μια νέα σχεδίαση μοτοσυκλέτας μπορεί, θεωρητικά, να προστατευτεί από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να μην υπάρχει ήδη με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Όπως και με τους κινητήρες, θα πρέπει να έχει κάτι μοναδικό, πρωτοποριακό και χαρακτηριστικό, ενώ και η γενική του ιδέα θα πρέπει να διαφέρει από κάτι ήδη υπάρχον.
Όμως στον αντίποδα, το να καθορίσεις πότε ένα νέο σχέδιο αντιγράφει κάποιο άλλο και παραβαίνει τους όρους ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας είναι μια λίγο…γκρίζα ζώνη, όπως έδειξε η υπόθεση Piaggio εναντίον Kumpan. H γερμανική αυτή εταιρεία εμφανίστηκε στην EICMA του 2018 και είδε όλα τα σκούτερ της να κατάσχονται από την Ιταλική αστυνομία μετά από μήνυση της Piaggio. Τελικά μετά από μια πολύχρονη διαμάχη, η Kumpan δικαιώθηκε, παρά την προφανή ομοιότητα των μοντέλων της με αυτών της Piaggio.
Οπότε, το να καθορίσεις που βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή είναι λίγο θολό. Σε κάθε περίπτωση, μια πατέντα σχεδίου διαρκεί για 25 χρόνια.
Ονόματα και σήματα
Εδώ έγκειται ουσιαστικά η μόνη ελπίδα κάποιου μεγάλου κατασκευαστή να «πιάσει» τον αντιγραφέα. Τα σήματα των εταιρειών (τα διαπασών κλειδιά της Yamaha, οι προπέλες της BMW, το φτερό της Honda) και τα ονόματα των μοντέλων είναι τα σημεία όπου είναι πιο εύκολο να αποκαλυφθεί η αντιγραφή.
Η μόνη περίπτωση να χάσει αυτόματα την ισχύ του το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι το συγκεκριμένο προϊόν να γίνει συνώνυμο ολόκληρης της κατηγορίας, όπως το Walkman ή το Zeppelin.
Όσον αφορά τα ονόματα των εταιρειών, προφανώς αυτά δεν μπορούν να αντιγραφούν, όμως υπάρχουν παραθυράκια, όπως δείχνει η MVCagiva που υπάρχει από τον Μάρτιο του 2023 στην Κίνα.
