Τακάκια: Ξέρεις από φρένα;

Όταν ο αναβάτης χρησιμοποιεί τη μανέτα ή το πεντάλ του φρένου, η αντλία με την οποία είναι συνδεδεμένα αυξάνει την πίεση στο κύκλωμα των φρένων και στέλνει υδραυλικό υγρό στις δαγκάνες οι οποίες σπρώχνουν τα τακάκια. Αυτά με τη σειρά τους πιέζουν τους δίσκους που βρίσκονται στους τροχούς και δημιουργείται τριβή, η οποία μετατρέπει την κινητική ενέργεια σε θερμότητα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η μοτοσυκλέτα να επιβραδύνει ενώ η θερμότητα διαχέεται στον αέρα μέσα από τους δίσκους, τα τακάκια και τις δαγκάνες.

Τι είναι τα τακάκια;
Πρόκειται ουσιαστικά για πλάκες, οι οποίες δημιουργούν τριβή όταν έρχονται σε επαφή με τους δίσκους. Είναι κατασκευασμένα από διάφορα υλικά τριβής, τα οποία «στηρίζονται» σε μια μεταλλική πλάκα. Αρχικά, τα τακάκια κατασκευάζονταν από αμίαντο, αλλά αυτός αντικαταστάθηκε από άλλα υλικά, καθώς αποδείχθηκε επιβλαβής για την υγεία. Τα υλικά τριβής που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι πολύ πιο σύγχρονα και αποτελεσματικά. Ας τα δούμε αναλυτικά.

Στις μέρες τα μεταλλικά τακάκια είναι τα πιο διαδεδομένα. Αποτελούν την πρώτη επιλογή των περισσότερων κατασκευαστών μοτοσυκλετών, επειδή μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μεγάλο εύρος συνθηκών. Κατά την κατασκευή τους, μεταλλικά σωματίδια ενώνονται κάτω από υψηλή θερμοκρασία και πίεση. Το αποτέλεσμα είναι ένα υλικό τριβής πολύ ανθεκτικό στη φθορά, που παρέχει σταθερό συντελεστή τριβής ανεξάρτητα από το αν είναι κρύο ή ζεστό και καλό αρχικό δάγκωμα. Αυτό καθιστά τα μεταλλικά τακάκια ιδανικά για χρήση τόσο σε πίστα όσο και στον δρόμο. Επίσης, αντέχουν τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες χωρίς να χάνουν την απόδοσή τους, τα πάνε αρκετά καλά σε βροχή ή ακόμα και λάσπη και σε γενικές γραμμές έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τους άλλους τύπους. Βέβαια, έχουν και τα μειονεκτήματά τους. Προκαλούν μεγάλη φθορά στους δίσκους, κάνουν περισσότερο θόρυβο, όταν ενεργοποιούνται τα φρένα και είναι ακριβότερα σε σχέση με τα οργανικά.

Τα οργανικά τακάκια είναι κατασκευασμένα από ένα μείγμα ινών και πληρωτικών, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους με ειδικές ρητίνες. Κάποια περιέχουν και υλικά όπως kevlar ή ανθρακονήματα για αυξημένη αντοχή. Είναι πιο μαλακά δίνοντας μια πιο προοδευτική αίσθηση και καλύτερη πληροφόρηση στον αναβάτη, όταν ενεργοποιούνται τα φρένα, αλλά δεν έχουν το πιο απότομο και άμεσο αρχικό δάγκωμα που προσφέρουν τα μεταλλικά. Έτσι όμως, δίνουν καλύτερο έλεγχο στις χαμηλές ταχύτητες. Τα οργανικά τακάκια δεν προκαλούν μεγάλη φθορά στους δίσκους και απευθύνονται σε αναβάτες που δεν έχουν πρόβλημα να αλλάζουν συχνά τακάκια, η αντικατάσταση των οποίων είναι πιο οικονομική από αυτή των δίσκων. Τα πιο μαλακά υλικά τριβής δεν κάνουν τόσο θόρυβο και αφήνουν λιγότερη σκόνη, ενώ είναι φθηνότερα από τα μεταλλικά. Όμως φθείρονται περισσότερο και δεν αντέχουν στις υψηλές θερμοκρασίες, αφού ο συντελεστής τριβής τους αρχίζει να μειώνεται μόλις φτάσουν τη μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας τους. Τέλος, δεν τα πάνε τόσο καλά με το νερό και τη λάσπη, τα οποία μάλιστα μπορεί να δημιουργήσουν ένα φιλμ στην επιφάνειά τους, το οποίο θα επηρεάσει μελλοντικά την απόδοσή τους.

Τα ημι-μεταλλικά συνδυάζουν χαρακτηριστικά από τα μεταλλικά και τα οργανικά τακάκια, αφού συνδυάζουν τη μεγάλη διάρκεια ζωής με τη χαμηλή φθορά των δίσκων και την προοδευτική αίσθηση κατά το φρενάρισμα. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιείται 30% χαλκός και οργανικό καλούπι κάτι που τα φέρνει ανάμεσα στα μεταλλικά και τα οργανικά από πλευράς απόδοσης και ανθεκτικότητας.

Τα συγκεκριμένα τακάκια κατασκευάζονται από κεραμικές ίνες υψηλής αντοχής και νήματα μη σιδηρούχων μετάλλων, τα οποία ενώνονται με τη βοήθεια υψηλής πίεσης και θερμοκρασίας. Το αποτέλεσμα είναι ένα υλικό τριβής με μέτριο συντελεστή τριβής και καλό αρχικό δάγκωμα, ενώ οι κεραμικές ίνες μειώνουν την αποσύνθεση και άρα το φαινόμενο της πτώσης της απόδοσης από τις υψηλές θερμοκρασίες. Ο θόρυβος που παράγουν δεν είναι μεγάλος και μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μεγάλο φάσμα θερμοκρασιών. Επίσης, προσφέρουν πολύ καλή θερμική αγωγιμότητα αποβαλόντας γρήγορα τη θερμοκρασία από τον δίσκο