Ζάντες: Αλουμίνιο ή ακτίνες και γιατί;

Παλαιότερα οι αλουμινένιες ζάντες ήταν προνόμιο μόνο ορισμένων εξωτικών σπορ μοτοσυκλετών, αλλά πλέον τις συναντάμε ακόμα και σε προσιτές, χαμηλού κυβισμού μοτοσυκλέτες. Οι κατασκευαστές δίνουν σε κάποια μοντέλα (συνήθως on-off) την δυνατότητα στον υποψήφιο αγοραστή να επιλέξει να εξοπλίσει τη μοτοσυκλέτα του με αλουμινένιες ζάντες ή ζάντες με ακτίνες.



Όμως, δεν έχουμε δει κάποια καθαρόαιμη, χωμάτινη motocross ή enduro μοτοσυκλέτα να «φοράει» αλουμινένιους τροχούς, ούτε αντίστοιχα μια supersport με ακτινωτούς τροχούς. Αυτό σημαίνει ότι έχουν κάποια θεμελιώδη διαφορά. Ας δούμε τι συμβαίνει.

Ζάντες ελαφρού κράματος



Όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, οι ζάντες ελαφρού κράματος είναι κατασκευασμένες από κράμα μετάλλου, συνήθως αλουμίνιο ή μαγνήσιο σε πιο ειδικές περιπτώσεις. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι, σε υψηλές ταχύτητες, οι ζάντες ελαφρού κράματος, παρέχουν μεγαλύτερη ακαμψία και σταθερότητα σε σχέση με τις ακτινωτές, οι οποίες από τη φύση τους είναι πιο εύκαμπτες. Κατασκευάζονται κυρίως με τη μέθοδο της χύτευσης, οπού το καυτό, λιωμένο κράμα μπαίνει σε καλούπια που σχηματίζουν την ζάντα. Αφού το μέταλλο κρυώσει και  μετά από το απαραίτητο φινίρισμα το τελικό προϊόν είναι έτοιμο για χρήση.
Μια ακόμα μέθοδος κατασκευής ζαντών είναι η σφυρηλάτηση, η οποία χρησιμοποιείται όταν χρειάζεται αυξημένη αντοχή και δύναμη, όπως στην περίπτωση των supersport μοτοσυκλετών. Η διαδικασία ξεκινά με ένα μασίφ κομμάτι μετάλλου, το οποίο θερμαίνεται σε πολύ υψηλή θερμοκρασία και μια ισχυρή πρέσα του δίνει κυκλικό σχήμα. Στη συνέχεια μηχανές CNC αφαιρούν το έξτρα μέταλλο και δίνουν την τελική μορφή στη σφυρήλατη ζάντα, η οποία είναι πολύ πιο ισχυρή από τη χυτή που χρησιμοποιείται συνήθως.
Οι ζάντες που είναι κατασκευασμένες από ελαφρύ κράμα έχουν μικρότερο βάρος από αυτές με τις ακτίνες, οι οποίες είναι συνήθως ατσάλινες. Το μειωμένο βάρος είναι πολύ σημαντικό και κάνει διαφορά, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για σπορ μοτοσυκλέτα, ενώ συνεισφέρει και στη μείωση της κατανάλωσης που είναι το ζητούμενο στη καθημερινή μετακίνηση.

Ζάντες με ακτίνες



Οι ζάντες με ακτίνες αποτελούνται από ένα ατσάλινο στεφάνι, τις ακτίνες και το κέντρο, όπου στερεώνονται οι δίσκοι των φρένων ή το ταμπούρο. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ένας στιβαρός και ταυτόχρονα εύκαμπτος τροχός. Πού όμως χρειάζεται αυτή η ελαστικότητα;
Στη μοτοσυκλέτα, το ελαστικό είναι το μοναδικό σημείο επαφής με το οδόστρωμα και είναι αυτό που πρώτο απορροφά τους κραδασμούς. Όμως και οι ζάντες παίζουν τον ρόλο τους στο παιχνίδι της απορρόφησης των κραδασμών, πριν αυτοί φτάσουν στις αναρτήσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που βλέπουμε τις μοτοσυκλέτες motocross και enduro να είναι εφοδιασμένες με τροχούς με ακτίνες αντί για αλουμινίου. Εκεί χρειάζεται η έξτρα ευκαμψία και η δυνατότητα που έχουν να απορροφούν τους κραδασμούς. Στις σπορ μοτοσυκλέτες όμως, το ζητούμενο είναι η σταθερότητα στις υψηλές ταχύτητες και η ακαμψία, χαρακτηριστικά που συναντούμε στις χυτές και ακόμα περισσότερο στις σφυρήλατες ζάντες.