Στην καρδιά της γρεβενιώτικης φύσης, σε απόσταση αναπνοής από την πρωτεύουσα του νομού, κοντά μα συνάμα μακριά από τo συνωστισμό του χιονοδρομικού κέντρου της Βασιλίτσας, το Δοτσικό, το Μεσολούρι και τα γύρω όμορα χωριά του προσφέρουν το ιδανικό καταφύγιο για όσους αποζητούν τις φυσικές περιπέτειες.
Με μια ματιά: Συνήθως, η μόνη διαδρομή που πραγματοποιούν οι περισσότεροι επισκέπτες των Γρεβενών είναι αυτή που συνδέει το ξενοδοχείο όπου μένουν με τις εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου της Βασιλίτσας. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι τόποι που έχουν να επιδείξουν αξιόλογο φυσικό περιβάλλον και πλούσιο πολιτιστικό και ιστορικό παρελθόν, άγνωστο στους περισσότερους. Τα χωριά Αλατόπετρα, Αετιά, Πρόσβορο, Μεσολούρι και Δοτσικό θα συναντήσουμε στην προτεινόμενη διαδρομή.
ΧΑΡΑΖΩ ΠΟΡΕΙΑ 1. Γρεβενά - Αλατόπετρα: Ακολουθώντας τον οδικό άξονα που συνδέει το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας με την πόλη των Γρεβενών και αφού περάσετε από τα χωριά Μαυραναίοι και Αναβρυτά, θα φτάσετε στην Αλατόπετρα (40 χλμ.). Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 900 μέτρων και τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε οργανωμένο χειμερινό θέρετρο, λόγω γειτνίασης με το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας, καθώς και σε έναν ενδιαφέροντα προορισμό. Το παλιό όνομα τoυ χωριού ήταν Τούζι, που στα τούρκικα σημαίνει αλάτι. Στο ύψωμα Καστρί που δεσπόζει πάνω από τον οικισμό, έχουν ανασκαφεί υπολείμματα αρχαίας δόμησης και μακεδονικών ναών. Σε αυτήν την τοποθεσία, που είναι εύκολα προσβάσιμη, δεσπόζουν αιωνόβιες βελανιδιές, αλλά και το ξωκλήσι των Αγ. Θεοδώρων -κτίσμα του 1914- που έχει κτιστεί πάνω σε αρχαίο τείχος, σε θέση με θέα στα κορφοβούνια της Βασιλίτσας. Μέσα από την Αλατόπετρα ξεκινά ένα καλό μονοπάτι που θα σας βγάλει στο Στόμιο, το σημείο όπου γκρεμίζει τα νερά του από ύψος 35 μέτρων ένας όμορφος καταρράκτης. 2. Αλατόπετρα – Πρόσβορο: Στα βορειοδυτικά όρια του χωριού Αλατόπετρα κυριαρχεί το βουνό Τσούριακας, με ψηλότερη κορφή τα 1.340 μέτρα. Στις παρυφές του βουνού τρέχει ένας καινούργιος δρόμος που συνδέει την Αλατόπετρα με τα χωριά Πρόσβορο, Μεσολούρι, Δοτσικό. Διαδρομή που σας προτείνουμε ανεπιφύλακτα, εφόσον βέβαια έχετε διάθεση να γνωρίσετε έναν κόσμο ανέγγιχτο ακόμη από το μαζικό τουρισμό. Ανάμεσα στο Πρόσβορο και στην Αλατόπετρα βρίσκεται το όμορφο, αν και άγνωστο, γεφύρι του Γκαβού ή Νιδρούζι με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (θα το επισκεφθείτε με μικρή παράκαμψη. Πρέπει όμως να ρωτήσετε τους ντόπιους ώστε να σας υποδείξουν την ακριβή του θέση). Από την Αλατόπετρα ως το Πρόσβορο να υπολογίζετε 6 χιλιόμετρα. Το παλαιότερο όνομα του χωριού ήταν Δέλνο και βρίσκεται σε ύψος 980 μέτρων, περιτριγυρισμένο από πυκνά δάση βελανιδιάς. Το Πρόσβορο διατηρεί την οικιστική του ταυτότητα, παρόλο που κι εδώ έχουν γίνει αρκετές νεωτεριστικές παρεμβάσεις. Στην πλατεία ξεχωρίζει το παλιό σχολείο, κτίσμα του 1924, ενώ εδώ στεγάζεται και το λαογραφικό μουσείο του χωριού. Σίγουρα όμως τις εντυπώσεις κερδίζει ο ναός του Αγ. Δημητρίου με το εντυπωσιακό πέτρινο καμπαναριό. 3. Πρόσβορο – Δοτσικό: Από το Πρόσβορο ο δρόμος συνεχίζει για το χωριό Μεσολούρι (10 χλμ.) που βρίσκεται σε κομβικό σημείο, καθώς από εδώ περνά ο δρόμος που οδηγεί στη Σαμαρίνα, τα Γρεβενά, αλλά και τα μαστοροχώρια του Βόιου. Από το Μεσολούρι, το Δοτσικό απέχει μόλις 6 χιλιόμετρα (άσφαλτος), ενώ βρίσκεται σε ύψος 1.100 μέτρων. Είναι ένα από τα ελάχιστα χωριά στην ελληνική επικράτεια που διασχίζεται από ποτάμι και που ένα γεφύρι ενώνει τις όχθες, αλλά και τις γειτονιές του οικισμού. Μονότοξο με μήκος σχεδόν 25 μέτρα και ύψος 4 μέτρα, το γεφύρι του Δοτσικού αποτελεί πραγματικά ένα μικρό πέτρινο κόσμημα. Τα περισσότερα σπίτια είναι κατασκευές του 19ου αιώνα με αρχές του 20ου. Στο κέντρο του χωριού ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου, ένα μεγαλόπρεπο κτίσμα του 1865 με αξιόλογες αγιογραφίες. 4. Δοτσικό – Γρεβενά: Η επιστροφή στην πρωτεύουσα του νομού μπορεί να γίνει εύκολα πλέον από το Δοτσικό, ακολουθώντας τον καινούργιο ασφαλτοστρωμένο δρόμο (25 χλμ.). Επίσης, από το Δοτσικό μπορείτε να συνεχίσετε για το νομό Κοζάνης και τα Μαστοροχώρια του Βόιου. Ο δρόμος και εδώ είναι πλέον ασφάλτινος.
ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗ Για σκι στη Βασιλίτσα: Το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας μέσα σε λίγα χρόνια εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο γνωστά και οργανωμένα της Βόρειας Ελλάδας. Το σαλέ και οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε ύψος 1.750 μέτρων. Διαθέτει 4 μεγάλες πίστες, καθώς και μία baby, ενώ λειτουργούν δύο εναέριοι αναβατήρες με διθέσιες και τριθέσιες καρέκλες, ένας συρόμενος και ένα baby lift. Τηλ.: 24620-84100, VASILITSA. Rafting στο Βενέτικο: Ο Βενέτικος είναι ο κυριότερος παραπόταμος του Αλιάκμονα και σχηματίζεται από μικρά και μεγαλύτερα υδάτινα ρέματα τα οποία γεννιούνται στα υψίπεδα της Βόρειας Πίνδου. Η φιδίσια κοίτη του ελίσσεται ανάμεσα σε πυκνόφυτα παρόχθια δάση, όπου φωλιάζουν σπάνια πουλιά, όπως ο αιγυπτιακός πελαργός, ερωδιοί και μεγάλα αρπακτικά.
Στο Βενέτικο έχουν ανοιχτεί 3 διαδρομές για ράφτινγκ, 2ου και 3ου βαθμού δυσκολίας. Πληροφορίες: Γραφείο Οικοτουρισμού Γρεβενών «Οverland», τηλ. 24620-85032, VENETIKOS. Off- road αποδράσεις: Όπως είναι φυσικό, υπάρχουν άφθονοι, όλων των ειδών, δασικοί δρόμοι, που όμως το χειμώνα καθώς δεν εκχιονίζονται είναι δύσκολο να προσπελαστούν. Ακόμη, επειδή η ευρύτερη περιοχή υπάγεται πλέον στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, αρκετοί δρόμοι είναι κλειστοί με μπάρες. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διαδρομή που όμως είναι αμφίβολο αν βγαίνει το χειμώνα, είναι αυτή που συνδέει το Δοτσικό με τη Σαμαρίνα και στη συνέχεια τραβά για το χωριό Δίστρατο (20 χλμ.). Κινείται στις υπώρειες του Σμόλικα, μέσα σε εξαιρετικά πυκνό δρυοδάσος στην αρχή και μεικτό δάσος μαύρης πεύκης και οξιάς.
ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ: Η ευρύτερη περιοχή που παρουσιάζουμε, υπάγεται πλέον στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου. Το νέοϊδρυθέν Πάρκο δημιουργήθηκε στις 31-5-2005 με κοινή υπουργική απόφαση που ενοποίησε τους Εθνικούς Δρυμούς Πίνδου – Αώου. Η δημιουργία του νέου διευρυμένου Εθνικού Πάρκου αποσκοπεί στην προστασία, στη διατήρηση και στην ολοκληρωμένη διαχείριση της φύσης και του τοπίου της περιοχής, το οποίο θεωρείται φυσική κληρονομιά και πολύτιμος εθνικός φυσικός πόρος μέσα από διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης στο πλαίσιο μιας αειφόρου ανάπτυξης. Πρόκειται για ένα πάρκο με πραγματικά γιγάντιες για τα ελληνικά δεδομένα διαστάσεις, το οποίο καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των νομών Ιωαννίνων και Γρεβενών και σε γενικές γραμμές εμπεριέχει μια περιοχή που προσδιορίζεται ανάμεσα στο Μέτσοβο, στη Σαμαρίνα, στην Κόνιτσα και στα Ζαγοροχώρια. Βέβαια, μην ονειροβατούμε! Στη σύγχρονη Ελλάδα, η θεωρία απέχει σχεδόν πάντα από την πράξη και έτσι θα πρέπει να γίνουν ακόμη παρά πολλά για την ουσιαστική προστασία της περιοχής.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ
Ερχόμενοι από Αθήνα, στο ύψος της Λαμίας θα ανηφορίσετε για Δομοκό και θα συνεχίσετε για Καρδίτσα, Τρίκαλα, Καλαμπάκα. Λίγο μετά τα Μετέωρα θα βρεθείτε σε διασταύρωση και θα πάρετε το δεξί παρακλάδι που οδηγεί κατευθείαν στην πόλη των Γρεβενών. Σαφώς πιο εύκολα είναι τα πράγματα από Θεσσαλονίκη, αφού στο σύνολο σχεδόν της πορείας σας θα χρησιμοποιήσετε την Εγνατία Οδό. Πρατήριο βενζίνης θα βρείτε στα Γρεβενά και μετά πηγαίνοντας προς Βασιλίτσα, στο χωριό Μαυραναίοι.
ΦΑΓΗΤΟ
Στο χωριό Αετιά θα αναφέρουμε την ψησταριά «Τσούργιακα» κυρίως για τα ντόπια κρεατικά και το καλοψημένο κεμπάπ. Πολύ καλή είναι η ταβέρνα - εστιατόριο «Άρκτος» στο δρόμο Βασιλίτσας - Γρεβενών και η ψησταριά «το Καστρί του Χριστούλη» στη διασταύρωση της Αλατόπετρας.
Στη Σμίξη υπάρχει η παραδοσιακή ταβέρνα «Θεοχάρης». Στο χωριό Αναβρυτά τόσο για καφέ όσο και για φαγητό θα βρείτε το «Βενέτικος» και στο Ζιάκα την καινούργια ταβέρνα του «Κουρνούτη».