Με υποδομή αξιώσεων και δεδομένες τις φυσικές ομορφιές, αλλά και τις ευκαιρίες για δράση και περιπέτεια, ο νομός Γρεβενών αποτελεί πλέον έναν από τους πιο προσφιλείς και καταξιωμένους χειμερινούς προορισμούς. Παρακάτω σας πάμε σε ένα οδοιπορικό στα Γρεβενά. Απολαύστε.
ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ
Όχι μακριά από την πολυκοσμία του χιονοδρομικού κέντρου, γύρω από τη στιβαρή κορμοστασιά του χιονισμένου Όρλιακα, απλώνεται ένα τσούρμο μικρά και μεγαλύτερα χωριά, όπως ο Ζιάκας, το Σπήλαιο, το Περιβόλι, η Αβδέλλα. Το ενδιαφέρον εδώ δεν επικεντρώνεται μόνο στα εντυπωσιακά δώρα της φύσης, αλλά και στα έργα των ανθρώπων στο πέρασμα του χρόνου.
Απλά, γοητευτικά, καθημερινά μνημεία συναντάς παντού, με τη μορφή κομψών γεφυριών, περίτεχνων εκκλησιών, γεροφτιαγμένων πέτρινων σπιτιών. Μπροστά σε τέτοιες εικόνες είναι αδύνατον να προσπεράσεις την ιστορία, σε έναν τόπο που η ανθρώπινη παρουσία ήταν επίμονη εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Τις ημέρες των Αποκριών δεν είναι λίγοι αυτοί -ειδικά οι Βορειοελλαδίτες- που θα επιλέξουν να επισκεφθούν τα Γρεβενά. Ίσως αυτές οι μέρες να είναι οι καταλληλότερες για εξορμήσεις στην ορεινή φύση. Το οδικό δίκτυο είναι ασφάλτινο και βοηθά τις περιηγήσεις. Βέβαια, τώρα το χειμώνα πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στα ορεινά περάσματα όπου στοιβάζεται το χιόνι, αλλά και νωρίς το πρωί, καθώς σε πολλά σημεία της ασφάλτου υπάρχει πάγος.
«Ανακατωσάρια» το κάλεσμα της Αποκριάς
Η σκέψη μερικών δραστήριων μελών του Μοτοσικλετιστικού Ομίλου Γρεβενών που γεννήθηκε το 2000, κατέληξε μετά από 10 χρόνια να είναι θεσμός. Η ιδέα ήταν απλή και αφορούσε στην αναβίωση παλαιών, τοπικών, αποκριάτικων εθίμων. Στα χρόνια που μεσολάβησαν, οι τοπικές Αρχές -Δήμος και Νομαρχία- μα και η κοινωνία της πόλης, αγκάλιασαν τα «Ανακατωσάρια», προσπαθώντας να περισώσουν τα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που μπορούν να χαρακτηρίσουν το θεσμό αυτό ως μια αυθεντική παραδοσιακή πρόταση για το αποκριάτικο ξεφάντωμα. Τις ημέρες της Αποκριάς κυριαρχεί στους δρόμους της πόλης η παρουσία των χάλκινων μουσικών οργάνων, χωρίς ηλεκτρικές ενισχύσεις και λατινοαμερικάνικες αμφιέσεις. Στα «Ανακατωσάρια» δεν υπάρχουν παρατηρητές και άρματα. Το σύνθημα δίνει η κορνέτα με τον οξύ ήχο και το πανηγύρι απλώνεται σαν «επιδημία» στις γειτονιές της πόλης, όπου στήνονται οι «φανοί» (μεγάλες φωτιές) και συμμετέχουν όλοι.
Συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών, εκδηλώσεις τοπικών συλλογών και αυτοσχέδιες παραστάσεις συνοδεύουν το σκηνικό. Δεν είναι λίγοι οι επισκέπτες αυτήν την εποχή. Αν σας αρέσουν οι αυτοσχεδιασμοί ή σας ξεσηκώνει ο ήχος των χάλκινων, τότε δεν υπάρχει καταλληλότερος προορισμός. Περισσότερες πληροφορίες για τις φετινές εκδηλώσεις θα βρείτε στην ιστοσελίδα www.anakatosaria.gr.
ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ
Πάνω από το χωριό Αλατόπετρα, στο ύψωμα Καστρί, έχουν ανασκαφεί ερείπια αρχαίου οικισμού και υπολείμματα μακεδονικών ναών. Στη Σαμαρίνα -το ψηλότερο χωριό της Ελλάδας, όπως υπερήφανα λένε οι βλαχόφωνοι κάτοικοί του- ξεχωρίζει η μεγαλοπρεπής εκκλησία της Παναγιάς, με το αιωνόβιο πεύκο να ριζώνει στο ιερό της.
Στο Δοτσικό θα θαυμάσετε το μικρό μα καλοστημένο πέτρινο γεφύρι που συνέδεσε τις γειτονιές του χωριού, ενώ στο Πρόσβορο, το παλιό σχολείο, κτίσμα του 1924, όπου στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο.
Στο χωριό Ζιάκας θα δείτε το όμορφο μονότοξο γεφύρι, ενώ από το χωριό Σπήλαιο θα κατηφορίσετε το χωματόδρομο για το φαράγγι της Πορτίτσας. Από το Τρίκωμο προσεγγίζεται εύκολα το μονότοξο μεγαλόπρεπο γεφύρι του Αζίζ-Αγά, κτίσμα του 1727. Στα ριζά του Όρλιακα υπάρχουν μερικά από τα πλέον ενδιαφέροντα χωριά του νομού, πέτρινα γεφύρια και πανέμορφα φαράγγια. Από το χωριό Ζιάκας θα επισκεφθείτε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και θα ανηφορίσετε ως το χωριό Σπήλαιο, το οποίο ακροπατά στο χείλος απόκρημνου βράχου. Από εδώ συνεχίζετε ως το εντυπωσιακό φαράγγι στη θέση Πορτίτσες (6 χλμ.).
ΧΑΡΑΖΩ ΠΟΡΕΙΑ 1. Μέτσοβο - Γρεβενά: Ο δρόμος που συνδέει το Μέτσοβο με τα Γρεβενά είναι αρκετά πολυσύχναστος με κίνηση κυρίως από βαριά οχήματα και φορτηγά. Παράλληλα όμως, διασχίζει μερικά από τα πλέον ενδιαφέροντα τοπία της βόρειας Ελλάδας. Εξορμώντας από το Μέτσοβο με σύντομη παράκαμψη θα φθάσετε στην τεχνητή λίμνη Πηγών Αώου που βρίσκεται σε ύψος 1600 μέτρων, περίκλειστη από βουνά. Ολοκληρώνοντας το γύρο της λίμνης θα πέσετε και πάλι στον οδικό άξονα Μετσόβου - Γρεβενών.
Στη συνέχεια θα κατηφορίσετε προς το χωριό Μηλιά, ονομαστό κάποτε για τους ξυλογλύπτες του και θα συνεχίσετε για Κρανιά, Κηπουριό όπου βρίσκεται το φημισμένο πεντάτοξο γεφύρι του Σπανού, το οποίο δρασκελίζει την κοίτη του ποταμού Βενέτικου. Ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, το γεφύρι του Σπανού έχει μήκος 84 μέτρα, μέγιστο ύψος 10.50 μ. και παρά όλα τα χρονάκια του, ακόμα καλά κρατιέται. Αξίζει μία ολιγόλεπτη στάση για να το θαυμάσετε από κοντά. Δυστυχώς ο γύρω χώρος καθώς είναι ατημέλητος και βρώμικος δεν ταιριάζει με αυτό το ξεχωριστό αρχιτεκτονικό μνημείο. 2. Μικρολίβαδο – Μοναχίτι (10 χλμ. χωματόδρομος): Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαδρομή σε δρόμο χαλικοστρωμένο που μπορεί να πραγματοποιηθεί με προσοχή ακόμη και το χειμώνα. Από το Μοναχίτι ξεκινά ο καλός ασφάλτινος δρόμος που κατηφορίζει εύκολα προς τα Γρεβενά, αφού βέβαια περάσει από το Τρίκωμο όπου αξίζει να αναζητήσετε το μεγαλόπρεπο μονότοξο γεφύρι του Αζίζ Αγά (κτίσμα του 1777). Θα το βρείτε λίγο έξω από το χωριό (υπάρχουν σχετικές κατατοπιστικές πινακίδες). 3. Μικρολίβαδο -Περιβόλι - Βάλια Κάλντα (αποκλειστικά off road): Απίστευτη δασική διαδρομή, στο μεγαλύτερο μέρος της σε χώμα, που διασχίζει πυκνόφυτα δάση οξιάς και μαύρων πεύκων. Ως την εκκλησία του Αγ. Νικολάου, πάνω στον οδικό άξονα (ασφάλτινο πια) Περιβολιού – Γρεβενών θα διανύσετε 16 χιλιόμετρα σε πορεία παράλληλη με τα γρήγορα νερά του ορεινού ρέματος του Ασπροπόταμου, ο οποίος κυλά στο βάθος στενής και απόκρημνης χαράδρας.
Φτάνοντας στον Άγιο Νικόλαο θα συνεχίσετε για Περιβόλι όπου θα αναζητήσετε το δασικό δρόμο που οδηγεί στην καρδιά της Βάλια Κάλντα. Αν δεν χορτάσατε πέτρες και χώμα, υπάρχει μια σαφώς δυσκολότερη διαδρομή που θα σας βγάλει από τη Βάλια Κάλντα μετά από 17 χιλιόμετρα έντονα ανηφορικής πορείας στο δρόμο Μετσόβου – Γρεβενών, περίπου στο ύψος του χωριού Μηλιά.
Εφόσον έχετε αποφασίσει να περιηγηθείτε στους δαιδαλώδεις χωματόδρομους, φρόνιμο- αν όχι απαραίτητο- είναι να προμηθευτείτε ένα καλό χάρτη κλίμακας 1/50.000 της περιοχής από τα καταστήματα του Μετσόβου ή των Γρεβενών. Ακόμη να θυμίσουμε ότι μέσα στα όρια του Εθνικού Δρυμού απαγορεύονται η κατασκήνωση, το άναμα φωτιάς, η περισυλλογή φυτών και λουλουδιών, όπως επίσης αρκετές ακόμη δραστηριότητες.
ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ
Η ευρύτερη περιοχή που παρουσιάζουμε είναι κατάστικτη από μικρά και μεγαλύτερα πέτρινα παραδοσιακά γεφύρια (περισσότερα από 17). Αυτά τα μικρά τεχνικά θαύματα όρθωσαν με θαυμαστό τρόπο οι παλιοί τεχνίτες κυρίως τον 17ο τον 18ο και 19ο αιώνα. Εκτός από του Σπανού και του Αζίζ Αγά που τα παρουσιάζουμε, υπάρχουν δεκάδες ακόμη μικρότερα, ή μεγαλύτερα που θα προτείναμε να επισκεφθείτε. Οι κατατοπιστικές ταμπέλες βοηθούν για να τα εντοπίσετε και συνήθως δεν θα χρειάζεται να ξεστρατίζετε από την πορεία σας, παρα μόνο λίγα χιλιόμετρα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τα δυο γεφύρια της Κρανιάς, του Σταμπέκη και του Ματσαγκάνη, το γεφύρι του Κηπουριού λίγο πριν το μεγάλο γεφύρι του Σπανού και το γεφύρι της Καστανιάς κοντά στο Τρίκωμο, σε μικρή απόσταση από το μεγαλόπρεπο γεφύρι του Αζίζ Αγά.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ
Τα Γρεβενά απέχουν από την Αθήνα 410 χιλιόμετρα και θα έρθετε μέσω Δομοκού, Καρδίτσας, Καλαμπάκας. Από τη Θεσσαλονίκη θα πρέπει να διανύσετε 185 εύκολα χιλιόμετρα, όλα στην Εγνατία οδό. Κατευθυνόμενοι προς τα χωριά του Όρλιακα θα πρέπει να ανεφοδιαστείτε με καύσιμα στο χωριό Μαυραναίοι, αφού στη συνέχεια δεν θα βρείτε άλλο πρατήριο.
ΔΙΑΜΟΝΗ Λάβδα: «PINDOS PALACE», τηλ.: 24620-25190 Πολυνέρι: «DON CONSTANTINO», τηλ.: 24620-83060,
«Vasilitsa Resort», τηλ.: 24620-83555 και «Αρχονταρίκι», τηλ.: 24620-85660 Πανόραμα: «CASA LA MUNDI», τηλ.: 24620-25555 Σπήλαιο: Ξενοδοχείο «Αερόπη», τηλ.: 24620-82256 Αλατόπετρα: «Γούλας», τηλ.: 24620-81015-81006,
«Αμαδρυάδες», τηλ.: 24620-25034 και «Τυμφαία», τηλ.: 24620-24620 Φιλιππαίοι: «Το Αγνάντι του Μπέγκα», τηλ.: 24620-85339 και «Λεωνίδας», τηλ.: 24620-80260, 1 Σαμαρίνα: «ΛΑ ΝΟΙ», τηλ.: 24620-95660 και «Αριστομένης», τηλ.: 24620-95278 Σμίξη: «VALIA NOSTRA», τηλ.: 24620-80151 Κοσμάτι: «Πρίντζας», τηλ.: 24620-83271, «Παπαζήσης», τηλ.: 24620-85712, 22363 και «Φουρλίγκας», τηλ.: 24620-83316 Ζιάκας: «Αλώνι του Ήλιου», τηλ.: 24620-83837 και ξενοδοχείο «Βίλα Αλεξάνδρα», τηλ.: 24620-25660 Περιβολάκι: Θα βρείτε τον ξενώνα «Το Περιβολάκι», τηλ.: 24620-81141 Περιβόλι: «Αρκουδόρεμα», τηλ.: 24620-81467, «Valia Kalda», τηλ.: 24620-82020 Δοτσικό: Καινούργιος παραδοσιακός ξενώνας το «Πέτρινο γεφύρι», τηλ.: 24620-81848 Μικρολίβαδο: Ξενώνας «Μικρολίβαδο» με μεγάλα ευρύχωρα δωμάτια εξοπλισμένα με κουζινάκι. Όλα τα δωμάτια έχουν δική τους βεράντα και βλέπουν το χωριό και το δάσος τηλ. 24620-25688. Μοναχίτι: Ξενώνας "Τα 4 Αδέλφια" τηλ. 24620-28153, 82000.
ΦΑΓΗΤΟ
Στο Περιβόλι, στην πλατεία, υπάρχει η ψησταριά «Λα Στιάουα». Στον Όρλιακα, σε δασική τοποθεσία, βρίσκεται η ταβέρνα «Αετοφωλιά» και στη Λάβδα, η ταβέρνα «η Νεράιδα της Λάβδας». Στο χωριό Αετιά να αναφέρουμε την ψησταριά «Τσούργιακα», κυρίως για τα ντόπια κρεατικά και το καλοψημένο κεμπάπ. Πολύ καλη είναι η ταβέρνα-εστιατόριο «Άρκτος» στο δρόμο Βασιλίτσας- Γρεβενών και η ψησταριά «το Καστρί του Χριστούλη» στη διασταύρωση της Αλατόπετρας. Στη Σμίξη υπάρχει η παραδοσιακή ταβέρνα «Θεοχάρης». Στο χωριό Αναβρυτά θα βρείτε για καφέ, αλλά και για φαγητό, το «Βενέτικος», ενώ στο Ζιάκα, την καινούργια ταβέρνα του «Κουρνούτη».
Β«ΞολοΟΟΞ½ΞΏΟΒ» ΟΟΞΏ ΟΞ―ΟΟ ΞΊΞ¬ΞΈΞΉΟΞΌΞ±! ΞΞ¬Ξ½Ξ΅ΞΉΟ ΟΞΏ αμάξι ΟΞΏΟ
Β«Οαγίδα ΞΈΞ±Ξ½Ξ¬ΟΞΏΟ
Β»;