Πλαίσια: Από το ατσάλι στο αλουμίνιο και στα «εξωτικά υλικά»
- To ατσάλι είναι φθηνότερο, αλλά 3 φορές βαρύτερο από το αλουμίνιο.
- Το ανθρακόνημα (Carbon) διαστέλλεται 6,5 φορές λιγότερο σε σχέση με το αλουμίνιο.
- Το τιτάνιο είναι 6 φορές πιο ακριβό από το αλουμίνιο, ισχυρό σαν ατσάλι και 75% πιο ελαφρύ.
- Η διάταξη χωροδικτύωμα προσφέρει ακαμψία βαρύτερου μετάλλου, καταλαμβάνοντας τον ίδιο χώρο.
To ατσάλι είναι φθηνότερο, αλλά 3 φορές βαρύτερο από το αλουμίνιο
Το πλαίσιο είναι από τα πιο σημαντικά κομμάτια της μοτοσυκλέτας, καθώς αποτελεί την «ραχοκοκαλιά» της, τον συνδετικό κρίκο που όλα στηρίζονται πάνω του για να δημιουργήσουν το τελικό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο το πλαίσιο (αλλά και ο τύπος του) παίζουν μεγάλο ρόλο σε παράγοντες όπως το βάρος, η ακαμψία, η ίδια η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας αλλά και το κόστος. Μέχρι αρκετά πρόσφατα όλες οι μοτοσυκλέτες είχαν ατσάλινο πλαίσιο, καθώς το συγκεκριμένο μέταλλο παρέχει την κατάλληλη ακαμψία, είναι εύκολα διαθέσιμο και – κυρίως – φθηνό. Όμως τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να προκύπτουν και άλλες λύσεις, που με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά τους προσδίδουν διαφορετικές ιδιότητες στις μοτοσυκλέτες που χρησιμοποιούνται. To αλουμίνιο ξεκίνησε να χρησιμοποιείται τη δεκαετία του `80 σε αγωνιστικές μοτοσυκλέτες, καθώς είναι 3 φορές πιο ελαφρύ από το ατσάλι. Το πρόβλημα όμως με το αλουμίνιο ήταν ότι η διαδικασία χύτευσης ήταν πιο περίπλοκη – και ως εκ τούτου κοστοβόρα. Πλέον, οι νέες διαδικασίες έχουν καταφέρει να περιορίσουν το κόστος (παραμένει όμως αρκετά ακριβότερο από το ατσάλι και λιγότερο «δυνατό») και έτσι βλέπουμε τα πλαίσια αλουμινίου να χρησιμοποιούνται πολύ συχνότερα σε «πολιτικές» μοτοσυκλέτες.
Το ανθρακόνημα (Carbon) διαστέλλεται 6,5 φορές λιγότερο σε σχέση με το αλουμίνιο
Αλλο ένα υλικό που αρχίζει και αποκτά όλο και μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα είναι το ανθρακόνημα. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε στα πολεμικά αεροσκάφη, πέρασε στα αγωνιστικά αυτοκίνητα της F1 και στη συνέχεια βρήκε το δρόμο του στον κόσμο των δύο τροχών, με τη Honda να το χρησιμοποιεί το 1983 για να φτιάξει μια φουτουριστική NR500. Με τις διαδικασίες παραγωγής να έχουν βελτιωθεί, πλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ευρέως για να σχηματίσει πλαίσια και υποπλαίσια. Μεγάλο του πλεονέκτημα είναι το σημαντικά μικρότερο βάρος του, ακόμα και από το αλουμίνιο, ενώ σε σχέση με το υλικό της προηγούμενης παραγράφου, το ανθρακόνημα διαστέλλεται 6,5 φορές λιγότερο όταν ζεσταθεί. Aλλο ένα «τρομακτικό» πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι ανάλογα με το είδος του ανθρακονήματος που θα χρησιμοποιήσεις (ουσιαστικά μιλάμε για πολυμερές ενισχυμένο με ίνες άνθρακα) μπορείς να έχεις ένα πλαίσιο που είναι σε κάποια σημεία πιο άκαμπτο και σε άλλα πιο εύκαμπτο. Ειδικά σε μοτοσυκλέτες αγώνων ή επιδόσεων, η ικανότητα να φτιάξεις με τέτοια ακρίβεια ένα πλαίσιο που είναι ελαφρύ και άκαμπτο ή εύκαμπτο σε διαφορετικά σημεία μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η 4η θέση του Dani Pedrosa πέρυσι στην έκτακτη συμμετοχή του με την KTM, όπου δοκίμασε για πρώτη φορά το – πλήρως κατασκευασμένο από ανθρακόνημα – νέο πλαίσιο της RC-16. Το μόνο πρόβλημα του ανθρακονήματος είναι ότι ανεβάζει πολύ το κόστος, για αυτό βλέπουμε στις «πολιτικές» μοτοσυκλέτες να χρησιμοποιείται σε συγκεκριμένα σημεία – και μόνο σε πιο ακριβές μοτοσυκλέτες.
Αν σου άρεσε: Κοινοποίησέ το »
Το τιτάνιο είναι 6 φορές πιο ακριβό από το αλουμίνιο, ισχυρό σαν ατσάλι και 44% πιο ελαφρύ
Φτάνουμε σε ένα πιο …εξωτικό υλικό – και αυτό είναι το τιτάνιο. Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε εξαρτήματα τιτανίου στις μοτοσυκλέτες, όπως μπιέλες, βαλβίδες ή εξατμίσεις. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και κάποιες μοτοσυκλέτες (κυρίως custom ή ειδικές εκδόσεις) που έχουν πλαίσια πλήρως κατασκευασμένα από τιτάνιο. Οι ιδιότητές του είναι πραγματικά «ένα σκαλί πάνω» σε σχέση με τα προηγούμενα υλικά. Η ανθεκτικότητά του είναι ίδια με του ατσαλιού, οπότε μπορεί να δεχτεί πολύ καταπόνηση, όμως είναι 44% πιο ελαφρύ (!) από το ατσάλι, οπότε καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη διαφορά μπορεί να κάνει στο τελικό βάρος της μοτοσυκλέτας. Παρόλα αυτά, το κόστος έρχεται για άλλη μια φορά να παίξει το ρόλο του. Η εξόρυξη του τιτανίου είναι μια πολύ ακριβή διαδικασία και όταν ο Randy Martin πριν καμιά 15αρια χρόνια έφτιαξε μια Ducati Monster με πλαίσιο εξ`ολοκλήρου από τιτάνιο, η διαδικασία κόστισε πάνω από 4.000 ευρώ!
Η διάταξη χωροδικτύωμα προσφέρει ακαμψία βαρύτερου μετάλλου, καταλαμβάνοντας τον ίδιο χώρο
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι τρόποι που οι κατασκευαστές μπορούν να πετύχουν ακαμψία βαρύτερων μετάλλων με πιο ελαφριά υλικά. Αυτό έχει να κάνει με τον τύπο του πλαισίου, δηλαδή το πώς διατάσσονται τα υλικά σε σχέση με τον κινητήρα και την υπόλοιπη μοτοσυκλέτα. Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι πλαισίου, που ο καθένας έχει τα δυνατά του σημεία, όμως θα αναλυθούν σε άλλο άρθρο. Εδώ θα αναφερθούμε μόνο στην διάταξη χωροδικτύωμα, σαν ένα παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει μια διαφορετική διάταξη. Πνευματικό παιδί της ιδιοφυίας του Massimo Tamburini για την Ducati, το πλαίσιο χωροδικτύωμα (ή αλλιώς Trellis) αποτελείται από έναν «ιστό» σωλήνων σε τριγωνικά σχήματα, που καταφέρνει να πετύχει ακαμψία βαρύτερου μετάλλου από αυτό που χρησιμοποιείται και έτσι συμβάλλει στο να μειωθεί το βάρος. Η ίδια η διαδικασία του σχεδιασμού και της κατασκευής όμως είναι πιο περίπλοκη και απαιτεί μεγαλύτερη εξειδίκευση, κάτι που το κάνει ιδανικό για μια μοτοσυκλέτα που θα βγάλει λιγότερα μοντέλα, αλλά το βγάζει εκτός συναγωνισμού όταν μιλάμε για μαζική παραγωγή.
