Πόσο κοντά είναι πραγματικά το τέλος των κινητήρων εσωτερικής καύσης;
Κάθε λίγες μέρες βλέπουμε κάπου στο ίντερνετ να ανεβαίνουν άρθρα με βαρύγδουπους τίτλους όπως το τέλος της βενζινοκίνησης, 100% ηλεκτροκίνηση μέχρι το 2030,40,50. Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι όλα αυτά;
Αν δεν ζεις κάτω από κάποιο βράχο τα τελευταία χρόνια, τότε σίγουρα έχεις παρατηρήσει ότι η ηλεκτροκίνηση έχει μπει δυναμικά στις ζωές μας. Τα οχήματα που κινούνται με μπαταρία και χωρίς κινητήρες εσωτερικής καύσης έχουν μικρό μερίδιο αγοράς ακόμα, αλλά αυτό μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο.
Αντίστοιχα, χρόνο με το χρόνο αυξάνονται και οι υποδομές που είναι απαραίτητες για να στηριχθεί μια κοινωνία που θα έχει αυτόν τον τρόπο μετακίνησης – με το ρυθμό βέβαια να προσομοιάζεται στην καλύτερη περίπτωση με αυτόν της χελώνας.
Πολλά κράτη του «ανεπτυγμένου δυτικού κόσμου» είχαν θέσει μεγαλειώδεις στόχους, όπως το να απελευθερωθούν από τις καύσεις άνθρακα μέχρι το 2025-2030, ενώ σε αυτόν τον παράλογο και υπεραισιόδοξο χορό παρασύρθηκαν και άλλα έθνη, όπως η Ινδονησία, που δήλωσε ότι θέλει να έχει 2 εκατομμύρια ηλεκτρικά δίτροχα στους δρόμους της μέχρι το 2025.
Όλα αυτά τα πλάνα ακούγονται μεγαλεπήβολα – και είναι. Είναι όμως πραγματοποιήσιμα; Τι προβλήματα υπάρχουν;
Ας ξεκινήσουμε από το βασικό – και αυτό είναι ο όγκος της ενέργειας που είναι απαραίτητη για να γίνει αυτό. Με βάση την παρούσα τεχνολογία και τις υπάρχουσες δομές θα πρέπει να δεχτούμε ότι ο κύριος όγκος φόρτισης σε μια μεγαλούπολη θα γίνεται κατά τις βραδινές ώρες.
Πέρα από όσους εργάζονται σε εταιρείες ή καταστήματα που έχουν δικούς τους σταθμούς φόρτισης, οι υπόλοιποι θα πρέπει να φορτίζουν τα οχήματά τους στο σπίτι. Αυτό αμέσως φορτώνει το δίκτυο, δημιουργώντας τεράστιες απαιτήσεις – όπως το καλοκαίρι με τα κλιματιστικά. Και λαμβάνοντας αυτό υπόψη, μπορούμε να φανταστούμε χοντρά χοντρά τι θα γίνει όταν 300.000 – 400.000 οχήματα προσπαθήσουν να φορτίσουν ταυτόχρονα.
Υπάρχει λύση σε αυτό;
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως οι ανεμογεννήτριες, έχουν το καλό ότι μπορούν να παράξουν ενέργεια χωρίς την καύση άνθρακα. Αλλά έχουν το κακό ότι αυτή η ενέργεια δεν μπορεί να αποθηκευτεί. Πρέπει να καταναλωθεί επιτόπου. Ένα πρόγραμμα λοιπόν ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στοχοπροσηλωμένο στη φόρτιση θα μπορούσε να προσφέρει αυτή την έξτρα ενέργεια κατά τις κρίσιμες ώρες. Και αυτό βέβαια θα απαιτούσε τεράστιες επενδύσεις σε εκείνο τον τομέα και έναν πανεθνικό – για να μην πούμε παγκόσμιο – σχεδιασμό.
Αλλιώς η λύση της καύσης λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας δεν λύνει στην πραγματικότητα το πρόβλημα. Απλά το μεταφέρει αλλού, εκεί που βρίσκονται τα εργοστάσια. Όλα αυτά χωρίς καν να εξετάσουμε το πώς θα φορτίζονται οι μη αποσπώμενες μπαταρίες από ανθρώπους που δεν έχουν πάρκινγκ, κάτι που απαιτεί την ύπαρξη φορτιστών στο δρόμο, σε αφθονία ώστε να καλύψουν τη ζήτηση.
Υποδομές
Δεν είναι όμως μόνο αυτό το πρόβλημα. Ας προχωρήσουμε στο σενάριο όπου έχουμε καταφέρει να τροφοδοτούμε επαρκώς τις μεγαλουπόλεις με αρκετή ενέργεια. Τι γίνεται έξω από αυτές; Με τις υπάρχουσες αυτονομίες (τις πραγματικές όχι αυτές που επιτυγχάνονται σε βέλτιστες συνθήκες) ένα τυπικό ταξίδι παίρνει παραπάνω ώρα από ότι με ένα όχημα με κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Αλλά ακόμα και αν η επόμενη γενιά ταχυφορτιστών λύσει αυτό το πρόβλημα (χωρίς ταυτόχρονα να υποδαυλίσει το πρόβλημα του προηγούμενου κεφαλαίου), πότε θα προλάβουν να χτιστούν όλοι αυτοί οι σταθμοί φόρτισης, αρκετά μεγάλοι και με αρκετή ενέργεια, ώστε να αντικαταστήσουν παντού τα βενζινάδικα; Πόσο θα στοιχίσει όλο αυτό; Και σε ποιο βαθμό μπορεί να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο, όταν υπάρχουν κράτη τα οποία ακόμα καλά καλά δεν έχουν οδικό δίκτυο, πόσω μάλλον υποδομές για να φτιάξουν σταθμούς φόρτισης σε όλη τη χώρα;
Υπαναχωρήσεις
Με αυτά τα προβλήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω (και τα οποία είναι μόνο ένα μέρος του συνολικού προβλήματος) το πέρασμα στην ηλεκτροκίνηση φαντάζει πολύ πιο μακριά από τους δηλωθέντες στόχους. Αυτό γίνεται εμφανές σιγά σιγά και ήδη το Ηνωμένο Βασίλειο (που όπως ήταν πρωτοπόρο στην βιομηχανική επανάσταση που έφερε την ατμοκίνηση και τις μηχανές εσωτερικής καύσης είναι τώρα πρωτοπόρο στην πορεία της ηλεκτροκίνησης) πραγματοποίησε την πρώτη υποχώρηση.
Ο πρωθυπουργός, Rishi Sunak, ανακοίνωσε χθες ότι η απαγόρευση πώλησης νέων οχημάτων με μηχανές εσωτερικής καύσης (που θα ξεκινούσε το 2030) πάει πίσω κατά 5 χρόνια, το 2035, τουλάχιστον μέχροι να φτάσουμε στο 2028-9 και να δούμε ότι και αυτό είναι ανέφικτο. Και αν οι Βρετανοί, που όπως είπαμε είναι πρωτοπόροι σε αυτόν τον τομέα, δεν μπορούν να ακολουθήσουν αυτά τα χρονοδιαγράμματα, πώς περιμένει κανείς από χώρες όπως η Ελλάδα, η Βραζιλία ή η Ινδία να ακολουθήσουν;