??????: T? ???????? ???????? ???? ??????? ?? ??? ?????????! ???????? /

Ποιότητα / κατάσταση γόμας ελαστικού

Η γόμα ενός ελαστικού είναι το παράγωγο μιας μίξης υλικών. Φυσικά ελαστομερή και τεχνητά πολυμερή, πυρίτιο και πολλά άλλα στοιχεία, (μερικά εκ των οποίων αποτελούν κρυμμένα μυστικά των εταιρειών) αναμειγνύονται σε συγκεκριμένες αναλογίες και στη συνέχεια βουλκανίζονται για να παραχθεί το ελαστικό. Την εξωτερική πλευρά, αυτή που έρχεται σε επαφή με τον δρόμο, την ονομάζουμε γόμα.

Η γόμα ενός ελαστικού έχει συγκεκριμένο πάχος, επιτρέποντας την χάραξη αυλακώσεων ή τη μορφοποίηση της ως «ανάγλυφο» με τα ονομαζόμενα «τακούνια». Η γόμα είναι ένα συμπαγές, ίδιας σύστασης στρώμα ορισμένων χιλιοστών (όχι στα δίγομα ελαστικά αλλά ας μην επεκταθούμε). Κατά την επαφή με το δρόμο, η γόμα φθείρεται και αυτό είναι μια διαδικασία με πεπερασμένα όρια, σε κάποια φάση δηλαδή, όταν οι αυλακώσεις της χάραξης γίνουν πολύ ρηχές (λιγότερο από 1 χλστ. βάθος), απαιτείται αλλαγή των ελαστικών. Στο αστικό περιβάλλον όμως, όπου οι δρόμοι απέχουν πολύ από τα να χαρακτηριστούν καλοί, οι εξωτερικές στρώσεις της γόμας αργούν να φθαρούν, με αποτέλεσμα η συνεχής τους έκθεση σε σκόνη, ήλιο και πετρελαϊκά κατάλοιπα να δημιουργούν ένα συσσωματωμένο «φιλμ» που καταστρέφει τις όποιες ιδιότητες του ελαστικού. Για αυτό τον λόγο χρειάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα να κάνουμε κάποιες διαδρομές εκτός πόλης, σε καλά ασφάλτινα κομμάτια, όπου η τριβή «φρεσκάρει» τα ελαστικά μας, αφαιρώντας αυτή την «κέρινη» στρώση.

Το είδος του ελαστικού και τα χαρακτηριστικά του
Για κάθε κατηγορία μοτοσικλετών και , υπάρχουν αρκετές επιλογές σε τύπους ελαστικών συγκεκριμένων διαστάσεων, με την ποιότητα γόμας και την χάραξη να καθορίζουν τις ιδιότητες και τον προσανατολισμό χρήσης. Οι διαφοροποιήσεις αυτές έχουν κυρίως να κάνουν με το πόσο σκληρή ή μαλακή είναι η γόμα και με την χάραξη. Οι σκληρές γόμες έχουν μεγαλύτερη αντίσταση στη φθορά αλλά δεν προσφέρουν τα ίδια ποσοστά πρόσφυσης σε σχέση με τις μαλακές, που φθείρονται βέβαια πιο γρήγορα. Πέρα από αυτό, η έκταση και το είδος των αυλακώσεων (ή των τακουνιών) καθορίζουν επίσης το πόσο καλά θα συμπεριφέρεται το ελαστικό σε βροχή ή εκτός δρόμου (τα On-Off), με αντάλλαγμα βέβαια την πρόσφυση στην «στεγνή» άσφαλτο.

Την επιφάνεια επαφής του ελαστικού με τον δρόμο
Τα πράγματα εδώ είναι αναλογικά. Όσο μεγαλύτερη η επιφάνεια επαφής ενός ελαστικού με τον δρόμο (την άσφαλτο) τόσο μεγαλύτερη η πρόσφυση. Φυσικά δεν μπορούμε να έχουμε επίπεδο πέλμα όπως στα ελαστικά των τετράτροχων, καθότι η μοτοσικλέτα στρίβει με κλίση, για αυτό και στα μότο – λάστιχα το πέλμα είναι τοξοειδές. Απαιτητικές σε πρόσφυση μοτοσικλέτες, όπως τα Superbikes π.χ., φέρουν ελαστικά μεγάλου πλάτους με κορώνα (το τόξο του πέλματος δηλαδή) σχήματος V αντί για U, που προσφέρουν μεγάλη επιφάνεια επαφής ελαστικού ακόμα και σε οριακές κλίσεις.

Πίεση ελαστικού
Οι ιδανικές πιέσεις σε ένα ελαστικό καθορίζονται από τον κατασκευαστή του, με ένα μικρό περιθώριο απόκλισης αναλόγως του φορτίου που δέχεται η μηχανή (δηλαδή δικάβαλο με αποσκευές). Οι τιμές αυτές πρέπει να ακολουθούνται αυστηρά, καθότι οποιοσδήποτε πειραματισμός «του κεφαλιού μας» θα έχει ολέθρια αποτελέσματα στην συμπεριφορά του. Σκεπτόμενος κανείς τα της προηγούμενης παραγράφου, σχετικά με την επιφάνεια επαφής του ελαστικού με τον δρόμο ίσως θεωρήσει «λογικό» το να χαμηλώσεις τις πιέσεις ώστε να «απλώνει» περισσότερο το ελαστικό στον δρόμο. Λάθος και μάλιστα μέγα! Χαμηλότερη πίεση προκαλεί παραμορφώσεις στο ελαστικό, με τον σκελετό του να μην μπορεί να διατηρήσει το σχήμα του. Αντί για μεγαλύτερης επιφάνειας πέλμα, τελικά καταλήγει κανείς με μικρότερο, αφού το κέντρο του ελαστικού υποχωρεί και «πατάνε» μόνο τα πλαϊνά του. Αντιστοίχως, μεγαλύτερες πιέσεις, «μπαλονάρουν» το ελαστικό με αποτέλεσμα να μικραίνει η επιφάνεια επαφής του με την άσφαλτο.

Την θερμοκρασία του ελαστικού και της ασφάλτου

Τα ελαστικά αποδίδουν το 100% των δυνατοτήτων τους, όταν το πέλμα τους φτάσει ένα θερμοκρασιακό όριο. Το ποιο είναι αυτό το όριο και πότε το φτάνει ένα ελαστικό, εξαρτάται από τον τύπο του, σε γενικές γραμμές όμως, τα μαλακής γόμας ελαστικά «έρχονται» πιο γρήγορα σε θερμοκρασία λειτουργίας. Το βάρος του συνόλου της μηχανής μαζί με τον αναβάτη καθώς και η θερμοκρασία της ασφάλτου, παίζουν επίσης πολύ μεγάλο ρόλο. Τον χειμώνα, μια ελαφριά μηχανή με ένα ζευγάρι ελαστικών σκληρής γόμας, θα πρέπει να διανύσει αρκετά χιλιόμετρα, ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή θερμοκρασία και θέλει ιδιαίτερη προσοχή στο διάστημα αυτό, καθότι η πρόσφυση είναι μειωμένη.