??? ??????????: ??????

Σπινθηριστές ή και αναφλεκτήρες ονομάζονται τα πολύ γνωστά μπουζί. Η λέξη «μπουζί» όμως δεν αποκαλύπτει τίποτε για την αποστολή τους, σε αντίθεση με τις άλλες δύο ονομασίες.

Όπως φαίνεται, λοιπόν, από αυτές τις λέξεις, η δουλειά ενός μπουζί είναι να δημιουργεί σπινθήρα. Ο σπινθήρας αυτός αναφλέγει το καύσιμο μείγμα (βενζίνη-αέρα) που βρίσκεται μέσα στο θάλαμο καύσης, ώστε αυτό να εκτονωθεί παράγοντας έργο, το οποίο στη συνέχεια κινεί τη μοτοσικλέτα. Αναμφίβολα, αρκετά σημαντική αποστολή για ένα εξάρτημα από πορσελάνη και χαλκό, του οποίου οι διαστάσεις δεν ξεπερνούν κατά πολύ τα 10 εκατοστά.

Βέβαια, καλό είναι να συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη λέξη «μπουζί», γιατί είναι λίγο δύσκολο να φανταστούμε την αντίδραση του μηχανικού που κάποιος του ζήτησε να του αλλάξει τους… σπινθηριστές!

Ένα κοινό μπουζί, λοιπόν, αποτελείται από το κέλυφος, το μονωτικό σώμα (πορσελάνη), τον ακροδέκτη γειώσεων, τον κεντρικό ακροδέκτη, τον αγωγό διασυνδέσεως (περόνη), το εσωτερικό χάλκινο παρέμβυσμα και το στεγανοποιητικό υλικό.

Η αλήθεια είναι ότι το κέλυφος με τον ακροδέκτη γειώσεως αποτελούν ένα ενιαίο αγώγιμο σώμα και είναι αυτό που βιδώνει στην κεφαλή του κυλίνδρου και φορτίζεται με ηλεκτρικό ρεύμα, λόγω γείωσης. Με τον ίδιο τρόπο, η περόνη και ο κεντρικός ακροδέκτης αποτελούν το δεύτερο ενιαίο σώμα. Σε αυτό καταλήγει το μπουζοκαλώδιο. Όταν έρθει το ηλεκτρικό φορτίο, μέσω του μπουζοκαλωδίου, δημιουργείται τάση ανάμεσα στους δύο ακροδέκτες. Επειδή αυτή η τάση έχει αρκετά μεγάλη τιμή (μερικές δεκάδες χιλιάδες βολτ), δημιουργείται σπινθήρας ανάμεσα στους ακροδέκτες (βολταϊκό τόξο), ο οποίος αναφλέγει το καύσιμο μείγμα, με τις γνωστές συνέπειες για την κίνηση της μοτοσικλέτας.

Το διάκενο μεταξύ κεντρικού ακροδέκτη και ακροδέκτη γειώσεως ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του κινητήρα και είναι ένα από τα στοιχεία που προσδιορίζει ο κατασκευαστής. Πάντως, το διάκενο αυτό παίρνει τιμές μεταξύ 0,5 και 0,7 χλστ., ενώ σε κάποιους κινητήρες υψηλής συμπίεσης το διάκενο μπορεί να φτάσει και τα 0,3 χλστ. Αυτό οφείλεται φυσικά στην αυξημένη αντίσταση που παρουσιάζει το συμπιεσμένο μείγμα.

Τα μπουζί, επίσης, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με τις ιδιότητες που έχουν κατά τη λειτουργία τους:

· Τα «ψυχρά» μπουζί, τα οποία έχουν μεγάλη θερμική αγωγιμότητα και αποβάλλουν εύκολα τη θερμότητα – δηλαδή ψύχονται εύκολα. Λόγω αυτής τους της ιδιότητας, παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή σε υψηλή καταπόνηση και είναι κατάλληλα για λειτουργία του κινητήρα υπό πλήρες φορτίο (για παράδειγμα, γρήγορη οδήγηση, μοτοσικλέτες επιδόσεων κτλ.)

· Τα «θερμά» μπουζί έχουν μικρή θερμική αγωγιμότητα και ψύχονται δυσκολότερα. Φτάνουν γρηγορότερα σε κανονική θερμοκρασία λειτουργίας και τη διατηρούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όταν σβήσει ο κινητήρας. Είναι κατάλληλα για λειτουργία του κινητήρα με μερικό φορτίο και όταν αυτός λειτουργεί κατά διαλείμματα (για παράδειγμα, κίνηση μέσα στην πόλη).

Υπάρχει και ενδιάμεση κατηγορία, την οποία οι κατασκευαστές ονομάζουν «στάνταρ» κατηγορία. Σε αυτήν ανήκουν ως επί το πλείστον τα μπουζί που χρησιμοποιούν οι μοτοσικλέτες, όπως έρχονται από το εργοστάσιο.

Οι κατηγορίες διαχωρίζονται από έναν αριθμό στον κωδικό τύπου του μπουζί, αλλά κάθε κατασκευαστής έχει τη δική του κωδικοποίηση. Η κύρια κατασκευαστική διαφορά μεταξύ ψυχρών και θερμών μπουζί είναι το μήκος του μονωτήρα που καλύπτει τον κεντρικό ακροδέκτη. Έτσι, στα θερμά μπουζί, ο μονωτήρας αφήνει μεγαλύτερο τμήμα της φλόγας να περικλείει τον ακροδέκτη, με αποτέλεσμα να θερμαίνεται περισσότερο.

Κάτι πολύ σημαντικό για τη σωστή λειτουργία των μπουζί είναι η σωστή τιμή του διάκενου ανάμεσα στους δύο ακροδέκτες. Μεγάλο διάκενο έχει σαν αποτέλεσμα αδύναμο σπινθήρα και κατ’ επέκταση όχι καλή καύση. Μικρό διάκενο θα βραχυκυκλώσει γρήγορα τους δύο ακροδέκτες μεταξύ τους λόγω των επικαθίσεων από τα υπολείμματα της καύσης. Για αυτό το λόγο, σε κάθε αντικατάσταση μπουζί, αλλά και σε κάθε τεχνικό έλεγχο, θα πρέπει να ελέγχεται η τιμή του διάκενου, για το αν συμφωνεί με αυτή που δίνει ο κατασκευαστής, και κατά περίπτωση να ρυθμίζεται.