Φάκελος σπορ ελαστικά: Βγάζοντας τη δύναμη στο δρόμο

Ο μόνος τρόπος που έχει η μοτοσυκλέτα για να ξεδιπλώσει την ισχύ της και να αξιοποιήσει τα εντυπωσιακά φρένα της είναι δύο πολύ μικρά τμήματα του πέλματος των ελαστικών της.

Τα τεχνολογικά άλματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στη χρήση και την εφαρμογή των ηλεκτρονικών έχουν μεταμορφώσει τις κορυφαίες SuperSport μοτοσυκλέτες σε βαθμό που έχουν κάνει τη συμπεριφορά τους κυριολεκτικά αγνώριστη. Ηλεκτρονικά ελεγχόμενο γκάζι, χάρτες ανάφλεξης για κάθε περίσταση, ABS, συστήματα ελέγχου πρόσφυσης με μυριάδες αισθητήρες κλίσης, ηλεκτρονικά ελεγχόμενες αναρτήσεις, συστήματα που ελέγχουν πότε και πόσο θα σηκωθεί ο μπροστινός τροχός, μια παραγωγή αλόγων που φτάνει δυσθεώρητα ύψη, ροπή που είναι σε θέση να ξηλώσει την άσφαλτο. Όλα αυτά είναι άχρηστα χωρίς τα κατάλληλα ελαστικά, 

Η ανατομία του σπορ ελαστικού
Το κύριο πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν, ειδικά σε σπορ μοτοσυκλέτες με δυνατούς κινητήρες και φρένα, δεν είναι άλλο από τη δομή τους. Κάτω από το πέλμα που βλέπουμε βρίσκεται ο σκελετός του ελαστικού, που είναι επιφορτισμένος με το να κρατά το σχήμα του σταθερό ανεξάρτητα από τις δυνάμεις που ασκούνται πάνω του. Ο σκελετός αποτελείται από σειρά πλέξεων, γνωστές ως λινά, που είναι κατασκευασμένες από συνθετικά υλικά διαστημικής τεχνολογίας, όπως ίνες αραμιδίου, σχεδιασμένα ώστε να προσφέρουν ελεγχόμενη παραμόρφωση υπό κλίση ώστε να έρχεται σε επαφή με το δρόμο όσο μεγαλύτερη επιφάνεια γίνεται, χωρίς δομικά προβλήματα σε μεγάλο βάθος χρόνου. Πάνω από αυτές τις πλέξεις βρίσκεται η γόμα του ελαστικού. Ένα σπορ ελαστικό παλαιάς τεχνολογίας με μια μόνο γόμα, έχει παρόμοια τριβή και φθορά σε όλο το πλάτος του πέλματος. Αυτό σημαίνει ότι για να έχουμε καλή πρόσφυση υπό κλίση θυσιάζουμε αισθητά τη μακροζωία του ελαστικού στην ευθεία – και αυτό περιλαμβάνει και την οδήγηση στην Εθνική. Οι διπλές ή τριπλές γόμες λύνουν αυτό το πρόβλημα, χωρίζοντας το ελαστικό σε ζώνες. Σκληρότερη γόμα και διαφορετικές προσμείξεις στο κέντρο για αντοχή στην ευθεία και πιο μαλακές στα πλαϊνά του ελαστικού για καλύτερη πρόσφυση υπό κλίση. 

Τριβή και θερμότητα
Η θερμότητα παράγεται από την τριβή του ελαστικού με το έδαφος και η τεχνογνωσία των εταιρειών τους επιτρέπει να χειριστούν τα χαρακτηριστικά της, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα που φέρνει και προσπαθώντας να μειώσουν τα αρνητικά της χαρακτηριστικά. Πρακτικά, η αύξηση της θερμοκρασίας του πέλματος κάνει τα μόρια του υλικού πιο κινητικά, προκαλώντας χαλάρωση στους δεσμούς μεταξύ τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μαλακώνει αισθητά η εξωτερική επιφάνεια του λάστιχου, εφαρμόζοντας έτσι καλύτερα στις μικροανωμαλίες της ασφάλτου προσφέροντας έτσι καλύτερη πρόσφυση. Σε αυτό το χαρακτηριστικό αναφερόμαστε όταν λέμε ότι ένα ελαστικό πρέπει να έρθει σε θερμοκρασία λειτουργίας για να αποδώσει. Δυστυχώς όμως, αυτή η αυξημένη κινητικότητα έχει και τα μειονεκτήματά της. Όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία, τόσο πιο εύκολα αποκολλούνται τμήματα του ελαστικού από την τριβή με την άσφαλτο και τόσο πιο γρήγορη είναι η φθορά του. Αυτό είναι και το φαινόμενο που κάνει τα ελαστικά των μοτοσυκλετών να μαζεύουν μασούρια στις άκρες τους και να γίνονται τόσο πιο ανάγλυφα μετά από παρατεταμένη χρήση πίστας. 

Κορώνα και χάραξη ελαστικού
Η κορώνα του ελαστικού είναι ουσιαστικά η γεωμετρία του. Tα ελαστικά μοτοσυκλέτας είναι καμπυλωτά, κάτι που τους επιτρέπει να έχουν σταθερό ή ακόμα και αυξανόμενο εμβαδόν επαφής με το δρόμο όταν βρίσκονται υπό κλίση. Η γεωμετρία της κορώνας επηρεάζει και τη συμπεριφορά του ελαστικού. Όσο πιο στρογγυλό τόσο πιο σταθερό θα είναι στην ευθεία και οι αντιδράσεις του θα είναι πιο αργές, ενώ όσο πιο οβάλ ή οξεία γωνία έχει τόσο πιο άμεσες θα είναι οι αντιδράσεις του και πιο γρήγορα θα βουτάει στο εσωτερικό της στροφής, όντας όμως πιο νευρικό στην ευθεία. Αντίστοιχης λογικής είναι και η επιλογή στη χάραξη, ή τα αυλάκια, των ελαστικών. Για μεγαλύτερη πρόσφυση θέλουμε όσο το δυνατό περισσότερο ελαστικό να έρχεται σε επαφή με την άσφαλτο. Όταν όμως συναντήσουμε νερό στο δρόμο, χρειαζόμαστε αυλάκια για να το διοχετεύουν εκτός του πέλματος ώστε το ελαστικό να παραμένει σε επαφή με το οδόστρωμα. Από τη μια έχουμε τα ελαστικά τύπου σλικ, που δεν έχουν καθόλου αυλάκια, παρά μόνο κάποιες μικρές οπές που μας δείχνουν πόσο ψωμί έχει μείνει στο πέλμα και από την  άλλη, τα καθαρά βρόχινα ελαστικά με μυριάδες αυλάκια κατά περίπτωση και μεταβλητού πάχους.

Πως διαβάζουμε τα ελαστικά
Ας πάρουμε ένα τυπικό παράδειγμα εμπρός ελαστικού: 120/70 ZR17. Οι πρώτοι δύο αριθμοί είναι το πλάτος του ελαστικού σε mm και ο δεύτερος το ύψος, που ορίζεται ως ποσοστό του πλάτους. Το γράμμα που ακολουθεί είναι ο δείκτης ταχύτητας, στην περίπτωσή μας Ζ = άνω των 250 km, η μοναδική διάταξη χωρίς άνω όριο, και μετά ο τύπος του ελαστικού. Το R σημαίνει ότι το ελαστικό είναι τεχνολογίας Radial. Ακολουθείται από τη διάσταση της ζάντας της μοτοσυκλέτας, στην περίπτωσή μας 17 ιντσών. Τα αρχικά DOT σημαίνουν ότι το ελαστικό είναι εγκεκριμένο για χρήση δρόμου, ενώ τα τέσσερα τελευταία ψηφία των αριθμών που ακολουθούν μας δίνουν την ημερομηνία κατασκευής: Τα δύο πρώτα την εβδομάδα και τα τελευταία δύο το έτος. Έτσι, το DOT-3217 μας λέει ότι το ελαστικό κατασκευάστηκε την 32 εβδομάδα του 2017.