Αφού ασχοληθήκαμε ενδελεχώς με το πιρούνι, σήμερα θα μιλήσουμε για το αμορτισέρ και για τους λόγους που μπορεί ακόμη και να σκοτώσει, αν μείνει ασυντήρητο!
Πριν από λίγες ημέρες, ασχοληθήκαμε σε βάθος με το πιρούνι και τις ανάγκες συντήρησης του, σε ένα μεγάλο αφιέρωμα και επισημάναμε την μεγάλη σημασία της σωστής λειτουργίας του πιρουνιού. Σήμερα, στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος, θα μιλήσουμε για το αμορτισέρ, το οποίο είναι σαφώς πιο πολύπλοκο σε κατασκευή και λειτουργία, αλλά διέπεται από τις ίδιες αρχές.
Εδώ να θυμίσουμε για άλλη μια φορά, ότι μετά τα ελαστικά, οι αναρτήσεις είναι το σημαντικότερο στοιχείο μιας μοτοσυκλέτας, που της εξασφαλίζει την ασφαλή οδηγική συμπεριφορά, ανεξαρτήτως οδοστρώματος. Δυστυχώς, οι αναρτήσεις αποτελούν ένα από τα πιο παραμελημένα σε θέμα συντήρησης, τμήματα της μοτοσυκλέτας στην Ελλάδα, εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει. Όπως και ο κινητήρας και τα ελαστικά, οι αναρτήσεις χρειάζονται επίσης παρακολούθηση της συμπεριφοράς τους και συντήρησή τους. Το αμορτισέρ, ειδικά, λόγω της μεγάλης συνήθως αξιοπιστίας του, παραμελείται… εντελώς από τους αναβάτες, μέχρι την στιγμή που η πτώση στην απόδοση του θα φανεί πολύ έντονα, δημιουργώντας ακόμα και επικίνδυνες καταστάσεις απώλειας πρόσφυσης...
Το πίσω αμορτισέρ διαχειρίζεται πολύ μεγάλες δυνάμεις: Την ισχύ του κινητήρα και το βάρος φόρτωσης της μοτοσυκλέτας. Ειδικά σε καταστάσεις πίεσης, μεγάλων ταχυτήτων και σπορ οδήγησης, η καλή λειτουργία του αμορτισέρ γίνεται ακόμα πιο σημαντική. Με άλλα λόγια, όταν ο πίσω τροχός αναλαμβάνει δουλειά, το αμορτισέρ επωμίζεται όλο το έργο.
Ένα αμορτισέρ είναι συνήθως αρκετά πολύπλοκο στην κατασκευή. Τα «σωθικά» του, θυμίζουν έντονα τα cartridge των πιρουνιών τελευταίας τεχνολογίας. Μια βασική διαφορά των αμορτισέρ με τα πιρούνια είναι ότι τα πρώτα είναι διαρκώς υπό υψηλή πίεση, που δημιουργείται από άζωτο. Το αέριο φιλοξενείται είτε εντός του αμορτισέρ, είτε εξωτερικά, σε ειδικό για αυτό δοχείο.
Ποιος είναι ο λόγος που τα αμορτισέρ είναι πεπιεσμένα επί μονίμου βάσεως; Απλό: Η λειτουργία τους έχει τόσες πολλές διακυμάνσεις πίεσης και θερμοκρασίας, που αν δεν βρίσκονταν υπό καθεστώς συμπίεσης από το άζωτο, το λάδι στο εσωτερικό τους θα έβραζε από την θερμοκρασία και την εναλλαγή πίεσης πολύ γρήγορα, δημιουργώντας φυσαλίδες. Αποτέλεσμα, θα ήταν η εξαφάνιση της λειτουργίας του αμορτισέρ, που ξαφνικά θα γινόταν… σουμιές και η μοτοσυκλέτα θα έμενε στο έλεος του ελατηρίου.
Τι απαιτήσεις συντήρησης έχουν λοιπόν τα αμορτισέρ; Πολλές φορές, η κατασκευή τους δεν επιτρέπει το λύσιμό τους και έτσι, το αμορτισέρ αντικαθίσταται εξολοκλήρου. Συνήθως αυτά τα αμορτισέρ έχουν αρκετά μεγάλη περίοδο ζωής και πρέπει να αντικαθίστανται, όταν παρουσιάσουν σημάδια πτώσης απόδοσης, όπως μη ικανοποιητική απόσβεση, πλεύσεις, κοπανήματα και άλλα γνωστά συμπτώματα από κακή ανάρτηση. Ωστόσο, άμεσα πρέπει να αλλαχθεί ένα αμορτισέρ, αν παρουσιάζει διαρροή λαδιού ή αν αποδειχθεί ότι έχει στραβώσει, μετά από κάποια κακουχία.
Στο θέμα της διαρροής λαδιού, και τα αμορτισέρ έχουν τσιμούχες όπως και τα πιρούνια, που αποτρέπουν το λάδι να βγει προς τα έξω. Ωστόσο, λόγω και της πίεσης από το άζωτο, σε περίπτωση που η τσιμούχα «σκάσει», η διαρροή μπορεί να είναι πολύ πιο απότομη και επικίνδυνη, εκτοξεύοντας λάδι στο πίσω λάστιχο ή φρένο και καθιστώντας το αμορτισέρ άχρηστο και την μοτοσυκλέτα επικίνδυνη. Για αυτό, αμέσως μόλις αντιληφθούμε διαρροή από το αμορτισέρ, πρέπει να προβούμε σε επισκευή ή αντικατάστασή του.
Προσοχή στα αμορτισέρ με εξωτερικό δοχείο αζώτου, χρειάζεται και το δοχείο το ίδιο ή η σωλήνωση που το ενώνει με το σώμα του αμορτισέρ, αντίστοιχα. Αν υπάρχει κάποια διαρροή ή βλάβη σε οποιαδήποτε από τα δύο σημεία αυτά, πρέπει να προβούμε άμεσα στην αποκατάστασή τους. Τέλος, όσον αφορά το άζωτο, η πίεσή του πρέπει να είναι στο επίπεδο που ορίζει ο κατασκευαστής, κάτι το οποίο μπορεί να ελεγχθεί και να γεμιστεί σε ορισμένα αμορτισέρ μόνο.
Αν το αμορτισέρ είναι επισκευάσιμο και δεν απαιτεί αντικατάσταση, το λάδι του χρειάζεται περιοδική αντικατάσταση, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Μεγάλη προσοχή θέλει το ιξώδες του λαδιού, το οποίο πρέπει να συμφωνεί με τις προδιαγραφές, αλλά και να μην παραμεληθεί πολύ η αλλαγή του λαδιού μιας και η διαφορά στην απόδοση του αμορτισέρ θα είναι μεγάλη.
Οι βαλβίδες, οι τσιμούχες και οι γλίστρες στα αμορτισέρ, συνήθως βρίσκονται σε ένα ενιαίο εξάρτημα, το οποίο επιθεωρείται ή αλλάζεται όταν το αμορτισέρ λυθεί. Κάθε ένα από αυτά τα εξαρτήματα χρειάζεται την αντίστοιχη προσοχή και ενέργειες, καθώς ο τεχνίτης θα είναι αυτός που θα αξιολογήσει αν και τι, πρέπει να αλλαχθεί. Κάτι ακόμα που απασχολεί συχνά όσους συντηρούν αμορτισέρ ή αγωνίζονται σε χώμα, είναι ο «λυγισμένος» άξονας, αποτέλεσμα έντονου χτυπήματος και κακουχίας του αμορτισέρ. Σε μια τέτοια περίπτωση, η αντικατάστασή του είναι τις περισσότερες φορές μονόδρομος.
Το αμορτισέρ και η συντήρησή του μπορεί να ακούγονται εντελώς απρόσιτα, πολύπλοκα και ακριβά, ωστόσο η σημασία του αμορτισέρ είναι πολύ μεγάλη. Την διαφορά θα την καταλάβετε έντονα, αν οδηγείτε πολλές φορές με την μοτοσυκλέτα φορτωμένη, ή πιο γρήγορα, αφού το αμορτισέρ πρέπει να διαχειριστεί περισσότερες δυνάμεις.
Και μην ξεχνάτε: ΠΟΤΕ δεν πρέπει να ασχοληθείτε μόνοι σας με το αμορτισέρ, καθώς είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, άπειρος άνθρωπος να επέμβει εκεί. Πάντα εμπιστευόμαστε ειδικό τεχνικό, ο οποίος γνωρίζει τα πάντα για την συντήρηση των αμορτισέρ και την ασφαλή αποσυναρμολόγηση τους…
