Το ιξώδες του λιπαντικού είναι το πρώτο και το τελευταίο νούμερο που πρέπει να γνωρίζετε, για να είστε σίγουρος πως «η καλή σας» έχει την προβλεπόμενη φροντίδα. Η λέξη ιξώδες προέρχεται από τη λέξη ιξός (την κολλώδη ουσία που περιβάλλει κάποιους καρπούς) και σημαίνει το κολλώδες.
Γενικά όμως με τον όρο ιξώδες στη Χημεία και στη Φυσική χαρακτηρίζεται μία από τις ιδιότητες της ύλης, ιδίως των υγρών αλλά και των αερίων, και συγκεκριμένα η αντίσταση που παρουσιάζουν κατά τη ροή τους. Για παράδειγμα, διαφορετικά ρέουν το μέλι, το λάδι και το νερό.
Η αντίσταση αυτή που παρουσιάζουν τα ρευστά οφείλεται στις εσωτερικές τριβές των μορίων τους από δυνάμεις συνοχής, σε βαθμό που το ίδιο το ιξώδες ν΄ αποτελεί μέτρο αντίστασης του υγρού στη ροή και που εξετάζεται ιδιαίτερα από την Υδροδυναμική.
Το μέτρο του ιξώδους είναι ο συντελεστής συνεκτικότητας ή συντελεστής εσωτερικής τριβής ή συντελεστής ιξώδους του υγρού. Όσο πιο παχύρρευστο είναι ένα υγρό, τόσο μεγαλύτερο ιξώδες λέμε ότι έχει, π.χ. το μέλι έχει μεγαλύτερο ιξώδες από το λάδι.
Δείκτες ιξώδους λαδιού – Η ταυτότητα του λαδιού
Το ιξώδες του λιπαντικού κινητήρα εκφράζεται αριθμητικά, χρησιμοποιώντας το συμβολισμό που έχει αναπτύξει και κατοχυρώσει η SAE (Society of Automotive Engineers – Ένωση Μηχανικών Αυτοκινήτων των Η.Π.Α.). Ο δείκτης ιξώδους είναι αυτός που συνήθως διαβάζουμε ως ??W?? (πχ. 10W40) πάνω στο μπουκάλι. Το ιξώδες είναι η ιδιότητα που του δίνει αντίσταση στην ροή και δείχνει και την δύναμη ενώσεων των μορίων του. Μας ενδιαφέρει γιατί ένα λάδι σε κρύο κινητήρα πρέπει να είναι αρκετά λεπτό ώστε να φτάνει γρήγορα παντού, και όταν είναι ζεστός ο κινητήρας πρέπει να έχει αρκετή συνεκτικότητα ώστε να μην φεύγει από τις κινούμενες επιφάνειες εύκολα και να μην συνθλίβονται οι δυνάμεις ενώσεων των μορίων του.
Οι δυο αριθμοί του Ιξώδους – Ελαφρώς πολύπλοκοι
Οι δυο αριθμοί του ιξώδους (πχ. 10W-40) ΔΕΝ αντιπροσωπεύουν τις θερμοκρασίες περιβάλλοντος, για τις οποίες ενδείκνυται το λάδι, όπως πολλοί εσφαλμένα πιστεύουν. Ο πρώτος αριθμός μας δείχνει το ιξώδες του λαδιού στους 0F, δηλαδή στους -17,8 Κέλσιου και μετριέται σε cP (Centipoise). Το W μας δείχνει ότι το λάδι είναι κατάλληλο για χειμώνα. Ο δεύτερος αριθμός μας δείχνει το ιξώδες του λαδιού στους 210F, δηλαδή στους 98,8 βαθμούς Κελσίου αλλά μετριέται σε cST (centistrokes). Έχουν δηλαδή διαφορετικές μονάδες μέτρησης!
Τη συμβατική τιμή του ιξώδους την παίρνουμε στους 40 βαθμούς Κελσίου και μπορεί να είναι παρόμοια για πολλά λάδια διαφορετικών τιμών ιξώδους, πχ. ένα 5W40, 10W30 και 10W40 μπορεί στους 40 βαθμούς να έχουν παρόμοιο ιξώδες, αλλά πχ. το πρώτο στους 10 βαθμούς θα έχει σοβαρή υπεροχή ως προς τα άλλα δυο.
Ένα λάδι δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ χοντρό γιατί θα ανεβάσει πολύ μεγάλη πίεση στο κύκλωμα και ειδικά σε σημεία που χρησιμοποιούν το λάδι, και δεν θα κινείται εύκολα, αλλά ούτε πολύ λεπτό ώστε να καταστρέφεται και να μην μπορεί να λιπάνει σωστά τον κινητήρα. Σε ακραίες περιπτώσεις από λάθος ιξώδες μπορεί να παρουσιαστεί σπηλαίωση, σύνθλιψη κτλ που προκαλεί σημαντική φθορά στον κινητήρα και καταστρέφει πολύ γρήγορα και το λιπαντικό, αν δεν το κάψει τελείως.
Τι είναι Μονότυπο λιπαντικό;
Μονότυπα ή απλής ρευστότητας ονομάζονται τα ορυκτέλαια που έχουν την ιδιότητα να λιπαίνουν σε μικρό φάσμα θερμοκρασιών(SAE 30, 40, 50). Χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές όπου οι απαιτήσεις λίπανσης είναι χαμηλές, κυρίως σε κινητήρες παλαιότερης τεχνολογίας και συνήθως μόνο τους θερμούς μήνες του έτους.
Τι είναι Πολύτυπο λιπαντικό;
Πολύτυπα λιπαντικά ή πολλαπλής ρευστότητας (multigrade oils) λιπαντικά είναι προϊόντα στα οποία το κυριότερο χαρακτηριστικό τους είναι η μικρή μεταβολή του ιξώδους τους (ρευστότητας),στις μεταβολές της θερμοκρασίες που συναντάμε χειμώνα – καλοκαίρι αλλά και στους χειμερινούς μήνες στις εναλλαγές θερμοκρασίας ημέρας και νύχτας (SAE 5W-40, 10W-40, 15W-40, 20W-50 κλπ). Χρησιμοποιούνται για την λίπανση όλων των μοντέρνων κινητήρων όπου οι απαιτήσεις της λίπανσης είναι μεγάλες και συνεχώς εξελίσσονται.