Το ισλανδικό ηφαίστειο Eyjafjallajoekull συνέχιζε να μολύνει τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο με τέφρα, κλείνοντας όλα τα αεροδρόμια. Για πέντε μέρες βρεθήκαμε αποκλεισμένοι στη Βουδαπέστη. Είχε έρθει η ώρα να ερευνήσουμε την αναγέννηση της ουγγρικής εταιρείας Danuvia.
Η αρχή έγινε με την αποστολή ενός διερευνητικού email από το internet room στο lobby του ξενοδοχείου στη Βουδαπέστη. Το site της αναγεννημένης Danuvia (www.danuviamotor.hu) ήταν προσεγμένο, αν και είχε να ανανεωθεί από το 2008. Εμείς θελήσαμε να επισκεφτούμε τη νέα Danuvia και να μιλήσουμε με τους ανθρώπους που ήταν υπεύθυνοι για την αναγέννησή της. Η απάντηση ήταν άμεση. Ο άνθρωπος που υπέγραφε εκ μέρους της Danuvia, λεγόταν Vladimir «Vlado» Kovasevic. Μπήκα σε ένα ταξί και έδωσα τη διεύθυνση στον οδηγό.
Πάθος για μοτοσικλέτα
Έχουμε συνηθίσει στο marketing των μεγάλων εταιρειών. Οι μοτοσικλέτες και τα scooter συνοδεύονται από δελτία Τύπου, πιασάρικες ατάκες, εξαντλητικές έρευνες αγοράς, διαφημίσεις με χαμογελαστά μοντέλα και προβλέψεις για το μερίδιο της αγοράς που θα καταλάβουν. Κι έτσι η εξειδίκευση, η γιγάντωση της αγοράς, έχει ως αποτέλεσμα η μοτοσικλέτα να αποτελεί ένα ακόμη προϊόν που πρέπει να πουλήσει και να αποφέρει κέρδος, κάπως σαν τις… λευκές συσκευές. Όλο και συχνότερα, ξεχνάμε τη ρίζα της μοτοσικλέτας, τις βάσεις απ’ όπου όλα ξεκίνησαν. Το πάθος των αναβατών, την τρέλα των μηχανολόγων, τη φαντασία των σχεδιαστών. Μερικές βουτιές στα βαθιά, με τους βουτηχτές να ρισκάρουν τα πάντα. Κι ο Vladimir Kovasevic είναι ένας από αυτούς τους βουτηχτές. Χωρίς επιχειρηματικό σχέδιο, χωρίς έρευνες αγοράς, χωρίς οικονομικές μελέτες. Με αρχικό κίνητρο, το πάθος για τη μοτοσικλέτα. Αντισυμβατικός, ιδιαίτερος, μοναχικός. Με δυνατό προσωπικό όραμα, που μπορεί να τον οδηγήσει με τις ίδιες πιθανότητες τόσο στην επιτυχία όσο και στην τρέλα.
Το σπίτι-μηχανουργείο
Όταν ο ταξιτζής με άφησε μπροστά από τη διεύθυνση που μου είχαν δώσει για τη Danuvia, νόμισα ότι είχε γίνει κάποιο λάθος. Βρισκόμουν σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή, στα προάστια της Βουδαπέστης. Στο τηλεφώνημά μου, ο Vlado με καθησύχασε. Είχα έρθει στο σωστό μέρος. Η πόρτα στο γωνιακό σπίτι με τον παραμελημένο κήπο άνοιξε και από μέσα ξεπρόβαλλαν νωχελικά δύο φιγούρες. Ο Vlado και ο Snoopy. Ο πρώτος μεγαλόσωμος, με αραιή τριχοφυΐα, φόραγε ένα καφέ παντελόνι εργασίας, διάστικτο με κηλίδες λαδιού, και από πάνω μια γαλάζια φόρμα με το logo της Danuvia. Ο δεύτερος, επίσης μεγαλόσωμος, δεν φόραγε τίποτα. Δεν χρειαζόταν, άλλωστε. Επρόκειτο για τον τεράστιο, μαύρο, ακαθόριστης ράτσας σκύλο, την καλύτερη παρέα του Vlado. Το σπίτι διέθετε ξύλινες ενισχύσεις σε όλα τα κλειστά του πατζούρια, δίνοντάς του την όψη φρουρίου. Ήθελα αλήθεια να μπω μέσα; Παραμερίζοντας τους φόβους μου, έσφιξα το προτεταμένο χέρι του Vlado, χάιδεψα το Snoopy και ακολούθησα το περίεργο ντουέτο στα ενδότερα. Και μετά, είδα. Ήμουν σίγουρα στο σωστό μέρος. Αυτό δεν ήταν σπίτι. Ήταν κανονικό μηχανουργείο. «Δεν θέλω να με πάρουν χαμπάρι οι γείτονες, γι’ αυτό κρατάω κλειστά τα πατζούρια. Έχω πράγματα αξίας εδώ, δεν μπορώ να ρισκάρω να το μάθει κάποιος κλέφτης». Προσπαθώντας να ανακαλέσω αυτά που είδα μετά, σίγουρα ξεχώριζαν ο τόρνος, το δωμάτιο με τους κινητήρες, ένα παλιό μοντέλο Danuvia σε άριστη κατάσταση, ο σκελετός ενός SupeRetro, έτοιμος να δεχθεί ένα νέο κινητήρα, προσωπικές φωτογραφίες του Vlado, ανάκατες με αφίσες ημίγυμνων γυναικών καβάλα σε μοτοσικλέτες, να κοσμούν τους τοίχους. Με την προτροπή του Vlado, κάθισα σε μια καρέκλα, και βγάζοντας το δημοσιογραφικό κασετοφωνάκι, ζήτησα την άδειά του να τον ηχογραφήσω. «Όχι τώρα. Πρώτα θα πιούμε». Άνοιξε έτσι δύο μπύρες και άρχισε να μου λέει την ιστορία της ζωής του.
Το μυαλό πίσω από τη Danuvia
Ο Vlado δεν είναι Ούγγρος, αλλά Σέρβος. Είναι διστακτικός στην αρχή, όμως μόλις δει το χαμόγελο του άλλου χαλαρώνει και αρχίζει να σου αραδιάζει γοητευτικές ιστορίες. Τα περισσότερα χρόνια της ζωής του τα έζησε στη Σερβία, την οποία επισκέπτεται και σήμερα τακτικά. Άλλωστε, διοργανώνει εκεί αγώνες enduro. Από μικρός είχε τρέλα με τις μοτοσικλέτες, ενώ ήταν ο πρώτος που έφερε ένα Z1000 στη Σερβία. Εκτός από αναβάτης αγώνων, είχε κλίση στο μηχανολογικό σχέδιο, αλλά και στη μηχανολογία γενικότερα. Αργότερα μετακόμισε στην Ουγγαρία, όπου δούλεψε για την Akrapovic. Όταν σταμάτησε η συνεργασία του με το διάσημο εργοστάσιο εξατμίσεων, αγόρασε το όνομα της εκλιπούσας τότε Danuvia και στρώθηκε στο σχεδιασμό. Για να κατασκευαστούν τα πρωτότυπα μοντέλα, χρειάστηκε η συνδρομή τριάντα περίπου εργατών. Η παρουσίαση της αναγεννημένης Danuvia έγινε με κάθε τόνο επισημότητας, τα δύο μοντέλα έκαναν πλείστες εμφανίσεις σε ουγγρικά περιοδικά, κερδίζοντας το θαυμασμό των φίλων της μοτοσικλέτας και στο εξωτερικό, όμως από το 2008 και μετά, όλα σταμάτησαν. Δυστυχώς, η έλλειψη πόρων για τη μαζική παραγωγή δεν φαίνεται να επέτρεψε στον Vlado να πραγματοποιήσει το όνειρό του, για την πλήρη αναγέννηση της Danuvia. Παρόλα αυτά, έχει καταφέρει να τοποθετήσει το logo της Danuvia σε οποιοδήποτε μέσο μπορεί να σκεφτεί ο νους του ανθρώπου. Έχει τυπώσει μπλουζάκια, έχει φτιάξει αυτοκόλλητα, το έχει ράψει σε ρούχα, το έχει βάλει στα καπάκια του κινητήρα της Sherco, κ.λπ. Μετά την κουβέντα μας και αφού μου έδειξε ένα μπλοκ γεμάτο με μηχανολογικά σχέδια για όλα τα εξαρτήματα που χρειάστηκε να σχεδιάσει για τις μοτοσικλέτες του, βγάλαμε έξω από το σπίτι του το Nova για να το φωτογραφήσουμε. Ιδιαίτερα μαζεμένο και ελαφρύ, πήρε μπροστά με μια μανιβελιά, ενώ ο Vlado το έκανε μια βόλτα γύρω από το τετράγωνο για να το ξεκαπνίσει. Μοναδική αίσθηση να βλέπεις μια πρωτότυπη μοτοσικλέτα, μοναδικό παράδειγμα, παγκοσμίως, να κυκλοφορεί κανονικά στο δρόμο. Με το τέλος της φωτογράφησης και αφού αρνήθηκα ευγενικά τις προτροπές του Vlado να τον συνοδεύσω(!) στη Σερβία για να παρακολουθήσουμε ένα αγώνα enduro που διοργάνωνε εκείνο το Σαββατοκύριακο, είχε έρθει η ώρα να φύγω. Από το παράθυρο του τραμ έβλεπα τον Vlado, το Snoopy και το μυστικό σπίτι-καταφύγιο της αναγεννημένης Danuvia να ξεμακραίνουν και ήξερα ότι όσο «τρελό» και να φαινόταν το όραμα του ανθρώπου αυτού, την ίδια στιγμή τον θαύμαζα για το πάθος του, το ταλέντο του και για το γεγονός ότι ακολουθούσε το όνειρό του μέχρι το τέλος, ακόμα κι αν αυτό, στα μάτια μερικών, φάνταζε απλώς ως μια ρομαντική ουτοπία.
Τα μοντέλα της νέας Danuvia
Το σύγχρονο ρετρό μοντέλο, SupeRetro, διαθέτει αναρτήσεις της Ohlins, κινητήρα Sherco 510 κ.εκ., χειροποίητο πλαίσιο και υπέροχο σωληνωτό ψαλίδι, κιβώτιο «δάκρυ» στο στιλ των παλαιών Danuvia, μονόσελο και φυσικά, εξάτμιση σχεδιασμένη από τον Vlado, με το όνομά του φαρδύ-πλατύ στο κοντό τελικό που έβγαινε χαμηλά στο πλάι. Ο υπέροχος προβολέας κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις οδηγίες του Vlado στην Κίνα και είναι μοναδικό κομμάτι. Ο Vlado συνεχίζει να πειραματίζεται με κινητήρες και στα άμεσα σχέδιά του είναι η αντικατάσταση του κινητήρα της Sherco με εκείνον της Minarelli των 660 κ.εκ.
Η δεύτερη πρωτότυπη μοτοσικλέτα της Danuvia ακούει στο όνομα Nova και πρόκειται για ένα supermotard. Το Nova μοιράζεται τον κινητήρα της Sherco με το SupeRetro, αλλά διαθέτει διαφορετικό πλαίσιο και ψαλίδι τύπου deltabox. Εδώ οι αναρτήσεις ανήκουν στην Paioli και η εξάτμιση είναι πάλι σχεδιασμένη από τον Vlado (υπάρχει σε δύο σχέδια, είτε λεπτός σωλήνας είτε πλατύ τελικό, ειδικά σχεδιασμένο για… δικύλινδρο ήχο!). Το design του Nova είναι αιχμηρό, απλά λειτουργικό και σίγουρα πολεμικό, χωρίς φλύαρες λεπτομέρειες.
Ιστορία της Danuvia
Όλα άρχισαν το 1924, με τη δημιουργία του ουγγρικού εργοστασίου της Csepel. Το όνομα Csepel προήλθε από ένα νησάκι του Δούναβη, όπου και είχε τη βάση του το εργοστάσιο. Η εταιρεία κατασκεύαζε δίχρονα scooter, ενώ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από ιδιωτική, πέρασε στον έλεγχο του ουγγρικού κράτους. Η πρώτη μοτοσικλέτα που βγήκε από το εργοστάσιο ήταν ένα μοντέλο 125 κ.εκ., το 1948. Προσπάθησαν να προχωρήσουν στον επόμενο κυβισμό, όμως τα 250 κ.εκ. είχαν αυξημένο κόστος για τους Ούγγρους και έτσι δεν είχαν καλή εμπορική πορεία. Για την εξαγωγή τους στις ΗΠΑ, οι μοτοσικλέτες της Csepel χρησιμοποιούσαν το όνομα… White. Με την έλευση της σοσιαλιστικής περιόδου της χώρας, το εργοστάσιο αναγκάστηκε να αλλάξει κατεύθυνση, κατασκευάζοντας όπλα για τη Σοβιετική Ένωση. Η παραγωγή μοτοσικλετών συνεχίστηκε σε άλλο χώρο, κάτω από το νέο όνομα Danuvia. Το εργοστάσιο έκλεισε οριστικά το 1975. Το 2007, ο Vladimir Kovasevic αγόρασε τα δικαιώματα του ονόματος Danuvia και το 2008 παρουσίασε δύο νέα μοντέλα, το γυμνό SupeRetro και το Supermotard Nova. Αμφότερα χρησιμοποιούσαν το μονοκύλινδρο κινητήρα των 510 κ.εκ. της γαλλικής Sherco, καθώς και κορυφαία περιφερειακά εξαρτήματα. Παράλληλα, παρουσιάστηκε και ένα σκίτσο μιας μελλοντικής μοτοσικλέτας supersport 1.200 κ.εκ., με το όνομα Adriatica (η καταγωγή του Vlado δεν κρύβεται). Παρά το καλοσχεδιασμένο site που σε κάνει να πιστεύεις ότι τα μοντέλα έχουν βγει στην παραγωγή, η οικονομική κρίση δεν επέτρεψε στον Vlado να κάνει ακόμα το όνειρό του πραγματικότητα, και έτσι τα δυο μοντέλα της Danuvia υπάρχουν μεν, όμως μόνο ως -λειτουργικά- πρωτότυπα.